Atlas

Tanım

Mark Cartwright
tarafından yazıldı, Haktan Geleş tarafından çevrildi
24 Mart 2017 tarihinde yayınlandı 24 Mart 2017
Bu makaleyi sesli dinle
X
Makaleyi Yazdır
Hercules and Atlas (by Mark Cartwright, CC BY-NC-SA)
Herkül ve Atlas
Mark Cartwright (CC BY-NC-SA)

Yunan mitolojisinde Titan Atlas, Zeus’un ona ceza olarak verdiği gökyüzünü omuzlarında taşıma görevinden sorumluydu. Birçok yıldızın babası ve Herkül'ün ünlü görevleri birinin baş kahramanı olan Atlas, bilge bir adam ve astronominin kurucusu olarak da bilinirdi. Platoya göre, Atlantis’in adını aldığı ilk tanrı kral Atlastı ve bu devasa tanrı, adını kuzey Afrika’daki sıra dağlarına, büyük Atlantik okyanusuna ve harita derlemelerine verdi.

“Acı Çeken” veya “Çok Dayanıklı” anlamını taşıyan bir isme sahip olan Atlas, lapetus ve Clymene(ya da Themis) adındaki iki titanın oğlu ve Epimetheus, Menoetius ve Prometheus’un ağabeyiydi. Bu olayların Theban anlatısında ise Atlas, Niobe'nin dedesidir.

Zeus'un Atlas'ı Cezalandırması

Atlasa Zeus tarafından gökleri taşıma cezası verildi çünkü Titanlar ve Tanrıların gökleri kontrol etmek için girdiği savaşta Atlas, titanlara liderlik etmişti. Benzer bir şekilde, Homer, kendi Odyssey’inde Atlas’ı “ölümcü fikirli”, tüm denizlerin derinliklerini bilen ve gökler ile yeri birbirinden ayıran Atlantik Okyanusundaki sütunları tutan olarak tanımlar. Hesiod, Theogony’sinde ayrıca Atlas’ı gökleri tutan olarak tanımlar ve onun dünyanın en batısında bulunan, Hesperides (Şarkılarıyla ünlü kadın tanrılar) diyarında olduğundan bahseder. Heredot da dahil olmak üzere sonraki gelenekler, bu tanrıyı Kuzey Afrika’daki Atlas Dağları ile ilişkilendirir. Tam da burada , konukseverlik eksikliğinin cezası olarak Titan Atlas, Perseus tarafından Gorgon Medusa’nın ölümcül bakışıyla bir çobandan devasa bir dağa dönüştürüldü. Bu hikâye MÖ 5. yüzyıla kadar dayanır.

Atlas ve Herkül

tİTAN ATLAS, OLİMPOS TANRILARI İLE SAVAŞTIĞI İÇİN GÖKLERİ TAŞIMAK İLE CEZALANDIRILDI.

Atlas, birçok takımyıldızının babası, büyük bir bilgelik kaynağı, astronominin kurucusu ve Platon’un Critias’ında Atlantis’in orijinal kralı olarak da geçer. Belki de Atlas ile ilgili en ünlü efsane, Herkül’ün ünlü on iki görevinden birindeki rolüdür. Eurystheus Herkülden, Hera için kutsal olan ve korkunç yüz başlı ejderha tarafından korunan Hesperides’in efsanevi bahçelerindeki altın elmaları getirmesini istedi. Prometheus’un tavsiyesine uyarak Herkül, Atlas’tan(Bazı anlatılarda Hesperidesin Babası) elmaları almasını istedi, bu esnada Athena’nın yardımıyla dünyayı bir süreliğine omuzlarına alarak Titan’a zaman kazandırdı. Anlaşılabilir bir şekilde, Atlas altın elmalarla dönerken dünyayı taşıma yükünü yeniden almak konusunda isteksizdi. Ancak kurnaz Herkül, tanrıyı geçici olarak yer değiştirmesi için kandırdı ve bu muazzam ağırlığı daha kolay taşıması için kendisine bazı minderler aldı. Tabii ki, Atlas gökleri kontrol altına alır almaz, Herkül altın ganimetiyle birlikte Miken'e geri döndü.

The Farnese Atlas
Farnese Atlas
Gabriel Seah (CC BY-SA)

Sanattaki Temsili

Yunan sanatında Atlas, MÖ 6.yüzyıldaki Herkül’ün görevlerinin tasvirlerinde, özellikle de Olympia’daki Hesperides’in bahçelerinde dikildiği Zeus tapınağından bir metopta yer alır. Özellikle Kardeşi Prometheus ile olan benzer sahneler de Yunan çanak çömlek dekorasyonunda popülerdi. Helenistik ve Roma döneminde artık Atlas, sık sık dizleri ve sırtı bükülmüş, dünyayı omuzlarında zorlanarak taşıyan birisi olarak temsil edilirdi. Bu pozun belki de en göze çarpan örneği, şu anda Napoli Arkeoloji Müzesi’nde bulunan 2.yüzyıldan kalma bir heykeldir.

Bibliografya

Dünya Tarihi Ansiklopedisi bir Amazon İştirakidir ve uygun kitap satın alımlarından komisyon kazanır.

Yazar Hakkında

Mark Cartwright
Mark, tam zamanlı yazar, araştırmacı, tarihçi ve editördür. Özel ilgi alanları arasında sanat, mimari ve tüm medeniyetlerin paylaştığı fikirleri keşfetmek yer almaktadır. Siyaset Felsefesi alanında yüksek lisans derecesine sahiptir ve WHE Yayın Direktörüdür.

Bu Çalışmayı Alıntıla

APA Style

Cartwright, M. (2017, Mart 24). Atlas [Atlas]. (H. Geleş, Çevirmen). World History Encyclopedia. alınmıştır https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-11850/atlas/

Chicago Formatı

Cartwright, Mark. "Atlas." tarafından çevrildi Haktan Geleş. World History Encyclopedia. Son güncelleme Mart 24, 2017. https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-11850/atlas/.

MLA Formatı

Cartwright, Mark. "Atlas." tarafından çevrildi Haktan Geleş. World History Encyclopedia. World History Encyclopedia, 24 Mar 2017. İnternet. 30 Eki 2024.