Prometheus

Sunucu Maliyetleri Bağış Kampanyası 2023

Her ay milyonlarca okuyucusu olan bir web sitesini yönetmek pahalıdır. Sadece sunucularımız için değil, aynı zamanda içerik dağıtım ağımız, Google Workspace, e-posta ve çok daha fazlası gibi ilgili hizmetler için de ödeme yapıyoruz. Bu parayı dünya için daha fazla ücretsiz tarih içeriği üretmeye harcamayı tercih ederiz. Yardımlarınız için teşekkür ederiz!
$10228 / $21000

Tanım

Mark Cartwright
Yazar: , Tercüme Eden: Arman Tekin
tarihinde yayınlandı 20 Nisan 2013
X
translations icon
Diğer dillerde mevcuttur: İngilizce, Fransızca, Alman, İtalyan, Portekizce, İspanyolca
Prometheus & Atlas (by Karl-Ludwig G. Poggemann, CC BY)
Prometheus ve Atlas
Karl-Ludwig G. Poggemann (CC BY)

Yunan mitolojisinde Titan Prometheus, kendi çapında zeki bir hilebaz olmasıyla tanınır ve herkesçe insanlığa ateşi ve metal işçiliğini vermesiyle bilinmektedir. Bu hareketinden dolayı Zeus tarafından bir kayaya zincirlenmiş ve her gün bir kartal tarafından karaciğerinin yenilmesiyle cezalandırılmıştır.

Prometheus (Forethought: Öngörülü), Titanlarla Olimpos tanrıları arasında geçen ve Zeus'un önderliğinde cennetin ele geçirilmesi için yapılan; on yıl sürdüğü söylenilen savaşta elebaşlarından biriydi. Ancak Prometheus, Titanlar kendisinin hile kullanma tavsiyelerine uymadıkları zaman taraf değiştirir ve zafer kazanan Olimpos tanrılarını destekler.

Reklamları Kaldır

Advertisement

Hesiodos'un "Tanrıların Doğuşu (Theogonia)" adlı eserinde söylediğine göre, Prometheus'un babası Iapetus, annesi Clymene (diğer versiyonlarda Tanrıça Themis) ve kardeşleri Titanlar; Epimetheus (Yaptığını Düşünen veya Geç Anlayan), Menoetius ve Atlas'tır. Prometheus'un oğullarından Deukalion, tıpkı Nuh'un yaptığı gibi, karısı Pyrrha ile birlikte dokuz gün ve gece süren tufanda hayatta kalmayı başarmış ve ikisi insanlığın atası olmuşlardır.

Reklamları Kaldır

Advertisement

Bazı geleneklerde Prometheus, ilk insanı çamurdan yapmışken, diğerlerinde ise tanrılar tüm canlıları dünya üzerinde yaratmıştır. Epimetheus ve Prometheus'a insanlığa hediye bahşetme görevini vermiş; böylece insanlar hayatta kalmış ve refahları yükselmiştir. Epipmetheus cömertçe kürk ve kanat hediyelerini çevreye dağıtmış ancak insana zaman ayırana kadar hediyelerini tüketmiştir.

Prometheus'un Suçu

İnsanın zayıflığına ve çıplaklığına üzülen Prometheus, Olympos Dağları'ndan Hephaistos ve Athena'nın atölyesinden ateşini çalmış ve bunu dereotu sapının oyuğuna saklayarak insanlığa yaşam mücadelesinde yardımcı olacak değerli bir hediye vermiştir. Ayrıca Titan Prometheus, insana hediyesini nasıl kullanacağını öğretmiş ve metal işçiliği başlamıştır ki; bu nedenle Prometheus bilim ve kültür ile de ilişkilendirilmektedir.

Reklamları Kaldır

Advertisement

Zeus, Prometheus'un ateşi çalmasından ötürü çok öfkelenir ve onu belki de Kafkaslara diyebileceğimiz kadar uzağa gönderir.

Öykünün biraz farklı bir versiyonunda insan, zaten ateşe sahiptir ve Prometheus, Olympos dağlarında bir yemek esnasında, Zeus'u kandırarak en iyi et dururken kemik ve yağ yedirmeye çalışmış ve bu olay karşısında öfkelenen Zeus, insanın elinden ateşi alarak insanı çiğ et yemeye mahkûm etmiştir. Başka bir versiyonunda ise Prometheus, bu olaydan sonra ateşi çalmıştır. Bu ayrıca Yunanlıların neden her zaman kemikleri ve yağları temsilen tanrılara hayvan kurban ettiğini ve eti de kendilerinin yediklerini açıklamaktadır.

Prometheus'un Cezası

Zeus, Prometheus'un ateşi çalmasından ötürü çok öfkelenir ve onu belki de Kafkaslara diyebileceğimiz kadar uzağa gönderir. Burada Prometheus bir kayaya zincirlenir ve Zeus, Prometheus'un karaciğerini yemesi için bir kartal gönderir. Daha da kötüsü, Prometheus'un karaciğeri her gece yeniden büyür ve kartal her gün sürekli olarak Prometheus'a zulmetmek için geri gelir. İnsanın şansı bu ki; uzun yıllar sonra kahraman Herkül, kendi emeğinin kutlamasını yaptığı sırada, kartalı bir gün okuyla öldürür. Hesiodos'un "İşler ve Günler" adlı eserinde anlatılana göre Zeus, ateşi aldığı için Hephaistos'a çamurdan ilk kadın olan Pandora'yı yaratmasını emrederek ve Pandora vasıtasıyla insanlığın başına yaşamın tüm kötü şeylerini – yorgunluk, hastalık, savaş ve ölüm- getirerek insanlığı cezalandırır ve nihaî olarak insanlığı tanrılardan ayırır.

Prometheus relief
Prometheus kabartma
Carole Raddato (CC BY-SA)

Atina'da Prometheus'a özellikle çömlekçiler tapınırmış (Bittabi fırınları için ateşe ihtiyaçları var) ve her yıl tanrılar onuruna meşale yarışı yapılmıştır. Prometheus ilk olarak MÖ 7. yüzyılda Spartalılarda fildişi ve Yunanlarda MÖ 600'lerden itibaren seramik üzerinde, genellikle cezalandırılırken tasvir edilmiştir. Prometheus miti ve ona Zeus tarafından verilen korkunç ceza, Aiskhylos'un "Zincire Vurulmuş Prometheus" adlı trajedisinde konu edilmiştir.

Reklamları Kaldır

Advertisement

Kaynakça

Yazar Hakkında

Mark Cartwright
Mark Fransa'da yaşayan bir tarih yazarıdır. Özel ilgi alanları çömlekçilik, mimari, dünya mitolojisi ve bütün medeniyetlerin paylaştığı ortak fikirleri keşfetmektir. Siyaset Felsefesi üzerine yüksek lisans yapmıştır ve WHE'de Yayın Direktörüdür.

Bu Çalışmayı Alıntıla

APA Style

Cartwright, M. (2013, Nisan 20). Prometheus [Prometheus]. (G. Dergisi, Çevirmen). World History Encyclopedia. alınmıştır https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-11877/prometheus/

Chicago Style

Cartwright, Mark. "Prometheus." Çeviren Gorgon Dergisi. World History Encyclopedia. Son düzenleme Nisan 20, 2013. https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-11877/prometheus/.

MLA Stili

Cartwright, Mark. "Prometheus." Çeviren Gorgon Dergisi. World History Encyclopedia. World History Encyclopedia, 20 Nis 2013. Web. 27 Mar 2023.