Ο Τζέφρυ Τσώσερ (έζησε περ. 1343-1400) ήταν Άγγλος ποιητής, συγγραφέας και φιλόσοφος του Μεσαίωνα, φημισμένος για το αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας Οι Ιστορίες του Καντέρμπερυ. Η μελοποιημένη συλλογή ιστοριών επικεντρώνεται σε μια ομάδα προσκυνητών διαφόρων κοινωνικών τάξεων που διηγούνται ιστορίες μεταξύ τους κατ’ τη διάρκεια οδοιπορικού προς τον τάφο του Τόμας Μπέκετ στο Καντέρμπερυ. Οι λεπτομέρειες που ενσωματώνει ο Τσώσερ στο έργο του όπως οι προφορές, ο ρουχισμός ακόμα και τα χτενίσματα αναδεικνύουν την στενή σχέση του συγγραφέα-ποιητή με άτομα απ’ όλους τους τομείς της ζωής. Έτσι, Οι Ιστορίες του Καντέρμπερυ αποτελούν ένα ανεκτίμητο πανόραμα της ζωής στο Μεσαίωνα.
Οι Ιστορίες του Καντέρμπερυ έχουν επισκιάσει αρκετά από τα πολλά και σημαντικά έργα του Τσώσερ. Κανένα δεν εκδόθηκε τυπικά κατ’ την διάρκεια της ζωής του αφού η ιδέα της έκδοσης δεν είχε εφευρεθεί ακόμα. Όμως, γραφείς που θαύμασαν τα έργα του τα μοιράστηκαν ή πουλήσαν αντιγράφοντας χειρόγραφα. Συνεπώς, ο Τσώσερ δεν βιοποριζόταν από την συγγραφή όπως μαρτυρούν αρχεία με τα επαγγέλματα και τους μισθούς του, αλλά ευγενείς πάτρονες τον υποστήριζαν στην ποίησή του. Τα κύρια έργα του:
- Το Βιβλίο της Δούκισσας (π. 1370)
- Σπίτι της Δόξας (π. 1378-1380)
- Ανέλιδα και Άρκιτος (π. 1380-1387)
- Το Κοινοβούλιο των Πτηνών (π. 1380-1382)
- Τρωίλος και Χρυσηίδα (π. 1382-1386)
- Ο Θρύλος των Ένδοξων Γυναικών (π. 1380)
- Οι Ιστορίες του Καντέρμπερυ (π. 1388-1400)
O Τσώσερ ήταν πολύγλωσσος. Μιλούσε άπταιστα Ιταλικά, Γαλλικά και Λατινικά, ενώ πραγματοποιούσε μεταφράσεις έργων από Γαλλικά και Λατινικά στα Αγγλικά (Η Mυθιστορία του ρόδου από την Παλαιά Γαλλική/γαλλορομανική στη Μέση Αγγλική π. 1368-1372 και Η Παρηγοριά της Φιλοσοφίας του Βοήθιου από τα Λατινικά γύρω στο 1380). Καθιέρωσε ως γλώσσα γραφής στην λογοτεχνία τη Μέση Αγγλική (Μεσαιωνικά Αγγλικά), παρά την κυριαρχία της Γαλλικής και Λατινικής. Επίσης, υπήρξε εφευρέτης της ποιητικής μορφής Rime Royal και επινόησε πολλές Αγγλικές λέξεις που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα (π.χ. amble, bribe, femininity, plumage και twitter). Θεωρείται ο πατέρας της Αγγλικής Λογοτεχνίας με τα θέματά του, τον αξιοθαύμαστο λυρισμό και την άπλετη φαντασία να ασκούν τεράστια καλλιτεχνική επιρροή στους συγχρόνους του αλλά και σε εκείνους που ακολούθησαν αιώνες αργότερα.
Πρώτα Χρόνια και Ταξίδια
Η οικογένεια του Τζέφρυ Τσώσερ είχε καταγωγή από το Ίπσουιτς (πόλη νοτιοανατολικά του Λονδίνου) αλλά ο παππούς του Ρόμπερτ μετακόμισε στον Λονδίνο στις αρχές του 1300. Οι γονείς του Τζέφρυ ήταν η Άννα και ο πλούσιος οινοποιός και έμπορος Τζον Τσώσερ. Ο Τζέφρυ έλαβε ποιοτική εκπαίδευση στο Λονδίνο. Ο Λάρι Μπένσον, μελετητής του Τσώσερ, αναφέρει τρία σχολεία κοντά στο σπίτι του μετέπειτα συγγραφέα στον Τάμεση. Ο Τζέφρυ φοίτησε το πιθανότερο στο Καθεδρικό του Αγίου Παύλου όπου μελέτησε με βάση το μεσαιωνικό πρόγραμμα σπουδών και Λατινικά, θεολογία, μουσική, κλασσική λογοτεχνία. Με την αποφοίτηση του στα 13 του χρόνια βρήκε την πρώτη του δουλειά και από το 1356 εργάστηκε ως ακόλουθος της Ελισάβετ του Μπουργκ, κόμισσας του Όλστερ.
Ο Τσώσερ στη συνοδεία της κόμισσας βρίσκει το όνομα του στα τεφτέρια του νοικοκυριού, με αναφορά το 1357 σχετικά με αγορά ρουχισμού για το νέο, συγκεκριμένα «τα αναγκαία για τα Χριστούγεννα» (Μπένσον, xvii). Ο Τζέφρυ πήρε την πρώτη γεύση της ζωής των αυλικών με ταξίδια, επισκέψεις σε ευγενείς και συμμετοχή σε διάφορα φεστιβάλ που τον έφεραν σε επαφή με τον αργότερα καλύτερο φίλο και πάτρονα του, τον Ιωάννη της Γάνδης, Δούκα του Λάνκαστερ (περ. 1340-1399).
To 1359, o Tσώσερ έλαβε μέρος σε επιδρομές στην Γαλλία στα πλάισια του Εκατονταετή Πολέμου (1337-1453) ακολουθώντας τον σύζυγο της Ελισάβετ του Μπουργκ, Λίονελ, υπό τις διαταγές του Βασιλιά Εδουάρδου Γ’ (βασίλευσε 1327-1377). Ο στόχος ήταν η κατάκτηση της πόλης Ρενς, συμβολικό τόπο στέψης των Γάλλων βασιλιάδων, με σκοπό την στέψη του Εδουάρδου ως βασιλιά Γαλλίας και Αγγλίας. Ο Τσώσερ βρέθηκε αιχμάλωτος κατ’ την διάρκεια της πολιορκίας του Ρέτελ με τον Εδουάρδο να πληρώνει 16 λίρες για την απελευθέρωσή του. Έτσι, ο Τσώσερ ολοκλήρωσε το καθήκον του το Οκτώβριο του 1360 με την υπηρεσία του ως αγγελιοφόρος του Εδουάρδου και την μεταφορά των επιστολών του βασιλιά στην Αγγλία από το Καλαί της Γαλλίας. Την περίοδο 1360-1366 τα ίχνη του Τσώσερ χάνονται αλλά θεωρίες αναφέρουν ταξίδια στην υπηρεσία του βασιλιά ή προσωπικό προσκύνημα.
Ζωή στην Αυλή, Γάμος και Το Βιβλίο της Δούκισσας
Το Σεπτέμβριο του 1366 βρίσκουμε τον Τσώσερ πίσω στην Αγγλία, παντρεμένο με την Φιλίππα Ρόετ και μέσα σε ένα χρόνο πλέον επίσημο μέλος του βασιλικού νοικοκυριού κατέχοντας του τίτλους του ακολούθου (esquire) και του βαλέ. Ο Μπένσον περιγράφει τον Τσώσερ ως «μέλος της ομάδας περίπου 40 νεαρών ανδρών στην υπηρεσία του βασιλιά, όχι προσωπικοί υπηρέτες, αλλά με προβλεπόμενη χρησιμότητα στα θέματα της αυλής» (xviii). Με τη θέση της ως κυρία επί των τιμών, η Φιλίππα και μαζί της ο Τσώσερ λάμβαναν βασιλικές προσόδους.
Εκείνη την περίοδο, ο Τσώσερ άρχισε να γράφει και να πειραματίζεται με την ποίηση στα Γαλλικά καθώς και με επίσημα ταξίδια στην Γαλλία, ίσως και στην Ιταλία. Η φιλία του με τον Ιωάννη της Γάνδης ήταν βαθιά, με τον Τσώσερ να πέφτει σε μία περίοδο πένθους και λύπης λόγω του θανάτου της συζύγου του Ιωάννη, Λευκή του Λάνκαστερ το Σεπτέμβριο του 1368. Τότε, προς τιμήν της έγραψε το πρώτο του σημαντικό έργο, Το Βιβλίο της Δούκισσας.
Το Βιβλίο της Δούκισσας χρησιμοποιεί την μεσαιωνικό είδος της ονειρικής αλληγορίας. Αποτελεί ποιητικό είδος όπου ο αφηγητής αρχικά περιγράφει ένα βαθύ προσωπικό πρόβλημα (θάνατος αγαπημένου προσώπου, δυσκολίες σχετικά με θέματα πίστης) και ύστερα εξιστορεί ένα όνειρο που αντιμετωπίζει και τελικά βοηθάει να επιλύσει το ζήτημά του.
Το ζήτημα του αφηγητή στο Βιβλίο της Δούκισσας είναι ο θρήνος για τον χαμό της αγαπημένης του που για χρόνια δεν τον αφήνει να κοιμηθεί. Ο αφηγητής λοιπόν ενώ διαβάζει ένα βιβλίο, για δύο εραστές που τους χωρίζει ο θάνατος, σύντομα τον παίρνει ο ύπνος. Στο όνειρό ο αφηγητής βρίσκεται σε ένα παράξενο δάσος και συναντάει ένα θλιμμένο ιππότη με μαύρη πανοπλία. Ο ιππότης θρηνεί τον θάνατο της αγαπημένης του και εξιστορεί την ζωή του με και χωρίς εκείνη. Όταν ξυπνάει ο αφηγητής τρέχει να καταγράψει το όνειρό του, προτού το ξεχάσει.
Η ενασχόληση του ποιήματος είναι το παραδοσιακό, δημοφιλές είδος του αυλικού έρωτα (courtly love) που φέρνει πολλά ζητήματα στη επιφάνεια. Μία κύρια ερώτηση: τι είναι χειρότερο, να χάσει κανείς τον αγαπημένο του από θάνατο ή από απιστία; Η προβλεπόμενη απάντηση ήταν η απιστία επειδή οι αναμνήσεις διαλύονται με τον εραστή να αποφασίζει να φύγει, πέρνωντας μαζί το παρελθόν και το μέλλον κάτι που δεν συμβαίνει με τον απρόβλεπτο και ακούσιο θάνατο. Τουλάχιστον τότε, οι αναμνήσεις μένουν άθικτες.
Παρόλα αυτά, ο Τσώσερ δεν δίνει κάποια ρητή απάντηση επί του θέματος στο Βιβλίο της Δούκισσας. Στην ιστορία του, ο αφηγητής έχασε την αγάπη λόγω απιστίας ενώ ο ιππότης λόγω θανάτου και αφήνεται στον αναγνώστη να αποφασίσει ποια περίπτωση είναι πιο επώδυνη. Όμως, φαίνεται ότι ο Τσώσερ προσπαθεί να αντιστρέψει την τυπική ιδέα της μεσαιωνικής παράδοσης σχετικά με την απιστία, θέλοντας να παρηγορήσει τον Ιωάννη της Γάνδης. Στο κείμενο, ο θάνατος φαίνεται πιο επώδυνος απ’ ότι η απιστία επειδή ο ιππότης-Ιωάννης δεν πρόκειται να ξαναδεί την αγαπημένη του κάτι που ο αφηγητής-Τσώσερ καταλαβαίνει και συμπάσχει.
Ο Ιωάννης εκτίμησε το έργο και παρείχε στον Τσώσερ ισόβια απολαβή δέκα λιρών «λαμβάνοντας υπόψη τις παρεχόμενες υπηρεσίες του Τσώσερ προς τον εκχωρητή» (Μπένσον, xix), πριν σταλθεί ο ποιητής στην Ιταλία κατόπιν εντολής του βασιλιά. Στην Φλορεντία, μπορεί να γνώρισε τους μεγάλους ποιητές Πετράρχη και Βοκάκιο, πάντως σίγουρα εμπνεύστηκε από το έργο τους όπως και του Δάντη. Δεν γνωρίζουμε πάνω σε ποια ποιήματα μπορεί να δούλευε ο Τσώσερ εκείνη την εποχή. Με την επιστροφή του Τσώσερ από την Ιταλία, ο Εδουάρδος ο Τρίτος του παρείχε ένα ιδιαίτερο βραβείο το πιθανότερο για κάποιο ποίημα του αφού ήταν την ημέρα του Αγίου Γεωργίου, η επίσημη ημέρα επιβράβευσης καλλιτεχνικών επιτευγμάτων. Το βραβείο ήταν ένα γαλόνι κρασί την ημέρα για όλη του την ζωή.
Άλλα Σημαντικά Έργα
Tο 1374, ο Τσώσερ διορίστηκε ως ελεγκτής τελωνείου για την επίβλεψη των εξαγωγών και τη ρύθμιση των φόρων στο λιμάνι του Λονδίνου. Παρά την χρονοβόρα φύση της δουλειάς του κατάφερε να γράψει τα έργα, Το Σπίτι της Δόξας, Το Κοινοβούλιο των πτηνών, Τρωίλος και Χρυσηίδα καθώς και την μετάφραση του Η Παρηγοριά της Φιλοσοφίας του Βοήθιου. Σύμφωνα με τον Μπένσον «ο Τσώσερ ήταν πιο παραγωγικός ως συγγραφέας όταν ήταν προφανώς πιο απασχολημένος με άλλες υποθέσεις» (xxi).
Ένα άλλο έργο με βάση τα όνειρα είναι το Σπίτι της Δόξας όπου ένας αετός με χρυσά φτερά απαγάγει τον Τσώσερ-αφηγητή και τον μεταφέρει στο σπίτι όλων των ήχων. Εκεί, ο Τσώσερ συναντάει τη Δόξα, μια γυναίκα με πολλά μάτια, αυτιά και γλώσσες η οποία επιβραβεύει προσωπικότητες από όλη την ιστορία είτε με φήμη είτε με δυσφημία. Αφού ο αφηγητής παρατηρεί την γυναίκα για κάποιο διάστημα, ένας άνδρας τον μεταφέρει σε ένα περιστρεφόμενο σπίτι το οποίο συμβολίζει την άμεση και γρήγορη επιρροή των κακόφημων και μη ψιθύρων στην υπόληψη του ατόμου. Γενικότερα, η ιδέα της φήμης χαρακτηρίζεται από την φευγαλέα φύση της και το πώς εξαρτάται από τα λόγια άλλων παρά από τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά. Μέσα στο σπίτι, ο αφηγητής συναντάει ένα θορυβώδες πλήθος το οποίο σιωπά όταν εμφανίζεται ένας άνδρας ύψιστου κύρους. Εκεί, το ποίημα διακόπτεται αφού δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου μπορεί να είναι επινόηση του Τσώσερ αφού σύμφωνα με ερευνητές στο Το Κοινοβούλιο των πτηνών βρίσκουμε την πρώτη αναφορά του. Πάλι χρησιμοποιώντας το όνειρο και αυτή τη φορά την ποιητική μορφή Rime Royal (επτάστιχες στροφές σε ιαμβικό πεντασύλλαβο) η οποία προσφέρει ένα ζωηρό, χαρμόσυνο τόνο, ο Τσώσερ γράφει μία ιστορία αγάπης. Ο αφηγητής (Τσώσερ) μοιρολογεί για την αγάπη και τις δυσκολίες της «η ζωή είναι τόσο μικρή, η τέχνη (χρειάζεται) τόσο καιρό για να την μάθεις» (στίχος 1), με την «τέχνη» φυσικά να είναι η τέχνη της αγάπης. Διαβάζοντας λοιπόν, τον παίρνει ο ύπνος και στο όνειρό του εμφανίζεται ένας μυστικιστικός οδηγός που τον οδηγεί στο Ναό της Αφροδίτης και στην αυλή της Μητέρας Φύσης μπροστά στο τελετουργικό ζευγαρώματος των πουλιών.
Το πρόβλημα που παρουσιάζεται στο ζευγάρωμα είναι τρείς αετοί που θέλουν την ίδια σύντροφο, με αποτέλεσμα η διαδικασία να διακόπτεται αφού τα μικρότερα πουλιά δεν μπορούν να επιλέξουν ακόμα λόγω ιεραρχίας. Υπό την επίβλεψη της Μητέρας Φύσης ξεκινά λοιπόν ένας δημόσιος διάλογος που ολοκληρώνεται με την απόφαση του θηλυκού αετού (formel στην γλώσσα του Τσώσερ) να μην επιλέξει κανέναν αλλά να περιμένει τον επόμενο χρόνο. Έτσι, τα υπόλοιπα πουλιά επιλέγουν τους συντρόφους τους και αρχίζουν τα αισιόδοξα τραγούδια για την αγάπη. Ο αφηγητής χαρούμενος για τα πουλιά τότε ξυπνάει από το όνειρο με διαφορετική ιδέα για την αγάπη και επιστρέφει στην ανάγνωση του βιβλίου του.
Το θέμα της αγάπης και των δυσκολιών της βρίσκεται εκτενέστερα στο Τρωίλος και Χρυσηίδα, εμπνευσμένο από το Ο Φιλόστρατος του Βοκάκιου. Βρισκόμαστε στα μέσα του Τρωικού Πολέμου με πρωταγωνιστές έναν Τρώα πολεμιστή και μία ευγενής κοπέλα. Ο πολεμιστής Τρωίλος στην αρχή του έργου θεωρεί την αγάπη χάσιμο χρόνου έτσι ο Έρως τον χτυπάει με ένα από τα βέλη του που τον κάνει να ερωτευθεί παράφορα την Χρυσηίδα. Ο θείος του Πάνδαρος τον βοηθάει να την προσεγγίσει και παρόλα αυτά λόγω των προηγούμενων πεποιθήσεων του σχετικά με την αγάπη, ο Τρωίλος επιθυμεί να κρατήσει μυστική την σχέση τους. Ως αποτέλεσμα, όταν οι Έλληνες αιχμαλωτίζουν ένα σημαντικό Τρώα πολεμιστή (Αντήνωρ), ο πατέρας της Χρυσηίδας, Κάλχας, προτείνει να ανταλλάξουν τον πολεμιστή με την κόρη του αφού είναι αδέσμευτη. Ο Τρωίλος για να κρατήσει το μυστικό δεν λέει τίποτα και η Χρυσηίδα του υπόσχεται ότι θα καταφέρει να δραπετεύσει σε δέκα μέρες από το Ελληνικό στρατόπεδο. Όμως, όταν καταλαβαίνει ότι της είναι αδύνατο να δραπετεύσει, ενδίδει στην καταδίωξη του Διομήδη και γίνεται ερωμένη του. Συντετριμμένος, ο Τρωίλος σκοτώνεται στην μάχη. Ωστόσο, καθώς η ψυχή του ανεβαίνει στον παράδεισο, κοιτάει πίσω στην ζωή του και γελάει με τον εαυτό του.
Η δημοφιλής αποδοχή του έργου το εισήγαγε στην γλώσσα με τον ιδιωματισμό «ψευδής όπως η Χρυσηίδα» ως αναφορά για απιστία ή αμφισβήτηση. Όμως, ο Τσώσερ επιθύμησε να διορθώσει την εικόνα που δημιούργησε για τις γυναίκες με το επόμενο έργο του Ο Θρύλος των Ένδοξων Γυναικών. Η αλλαγή της σκέψης του σύμφωνα με τα λεγόμενα του έγινε υπό την διαταγή της Βασίλισσάς Αλκέστη, συζύγου του θεού της αγάπης. Έπρεπε να γράψει ιστορίες που παρουσίαζαν δυνατές γυναίκες με αξιοθαύμαστα επιτεύγματα όπως η Κλεοπάτρα και η Διδώ. Παρά τον πρόλογό του κατάφερε να γράψει μόνο δέκα, μάλλον λόγω έλλειψη ενδιαφέροντος του ποιητή με αποτέλεσμα και εκείνο το ποίημα να μείνει ανολοκλήρωτο.
Οι Ιστορίες του Καντέρμπερυ
Για δώδεκα χρόνια ο Τσώσερ εργάστηκε στο τελωνείο και σε «μυστικές υπηρεσίες για τον βασιλιά» σύμφωνα με τα αρχεία της αυλής. Το 1385 έλαβε τον πρώτo του διεθνής φόρο τιμής για το ποιητικό του έργο με τη μορφή μιας μπαλάντας από τον κύριο Γάλλο ποιητή της περιόδου, τον Εστάς Ντεσάν (1346-1406). Ήταν διπλή τιμή για τον Τσώσερ επειδή υπήρξε θαυμαστής του Γάλλου που αποτέλεσε αξιοσημείωτη επιρροή για τα πρώτα έργα του, ειδικά τα μικρότερα σε έκταση ποιήματά του. Επίσης, αποτελεί ένα επίτευγμα αφού ο Ντεσάν δεν έκρυβε το μίσος του για τους Άγγλους με πολλά καυστικά ποιήματα. Τέλος, πολλοί Άγγλοι συγγραφείς άρχισαν να επαινούν το έργο του Τσώσερ, ανάμεσά τους ο Τζον Γκάουερ (1330-1408), με τον οποίο ο Τσώσερ ανέπτυξε μία στενή φιλία.
Το ξεκίνημα των Ιστοριών του Καντέρμπερυ πρέπει να ήταν στο Κέντ, όπου ο Τσώσερ μετακόμισε αφότου παραιτήθηκε από το τελωνείο στο Λονδίνο. Στον Γενικό Πρόλογο, ο Τσώσερ-αφηγητής παρουσιάζει τους χαρακτήρες και το κύριο θέμα του έργου. Είναι μια ιστορία αποτελούμενη από ιστορίες με τους χαρακτήρες-προσκυνητές να διηγούνται ιστορίες στο δρόμο προς τον τάφο του Τόμας Μπέκετ στον Καθεδρικό ναό του Καντέρμπερυ. Η αρχή του ταξιδιού είναι στο πανδοχείο Τάμπαρντ, όπου ο οδοιπόρος με την καλύτερη ιστορία θα κερδίσει ένα δωρεάν γεύμα στην επιστροφή. Σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια του Τσώσερ, κάθε προσκυνητής θα διηγούνταν από δύο ιστορίες με ένα σύνολο 120 αλλά στο τελικό έργο υπάρχουν μόλις 24. Έτσι, το έργο θεωρείται ημιτελές.
Παρόλα αυτά, Οι Ιστορίες του Καντέρμπερυ αποτελούν το αριστούργημα του Τσώσερ στην ακμή της καριέρας του. Κάθε ιστορία έχει δικό της χαρακτήρα, σατιρικό, τραγικό, κωμικό, αισχρό, υποδεικνύοντας το ταλέντο του δημιουργού. Ο Τσώσερ-αφηγητής στο έργο είναι νέος και αφελής χωρίς κρίση στην διήγηση του, αλλά ο Τσώσερ-συγγραφέας χρησιμοποιεί την πένα του ως κριτικός, ειδικά αιχμηρός προς την Εκκλησία περιγράφοντας την υποκρισία και απληστία του κλήρου με χαρακτήρες όπως τον πωλητή συχωροχαρτιών.
Επίλογος
Ο Τσώσερ κατείχε πολλές υψηλόβαθμες θέσεις από το 1386 και μετά, για παράδειγμα ως Ειρηνοδίκης, μέλος του Κοινοβουλίου, υπάλληλος των Βασιλικών Έργων και αναπληρωτής δασοφύλακας του Βασιλικού Δάσους. Επίσης, ήταν μέλος της Επιτροπή Ειρήνης του Κεντ και υπήρξε πάντοτε στην υπηρεσία του θρόνου σε διάφορα αδιευκρίνιστα θέματα.
Όταν επέστρεψε στο Λονδίνο γύρω στο 1390 νοίκιασε ένα σπίτι κοντά στο Αββαείο του Ουεστμίνστερ όπου συνέχισε τις Ιστορίες του Καντέρμπερυ μέχρι και τον θάνατό του το Οκτώβριο του 1400. Ως μέλος του κλήρου θάφτηκε στο Αββαείο αλλά πιο σημαντικά ο τάφος του θα σηματοδοτούσε τον πρώτο στην μετέπειτα διάσημη Γωνία των Ποιητών όπου πολλοί συγγραφείς και ποιητές έχουν ταφεί και μνημονευθεί από τότε.
Ο Ουίλιαμ Κάξτον έκδωσε για πρώτη φορά τις Ιστορίες του Καντέρμπερυ το 1476 στο Λονδίνο όπου έγινε μπεστ σέλερ. Όμως, είναι αβάσιμη η θέση ότι ο Τσώσερ έγινε διάσημος μόνο μετά τον θάνατό του αφού κατά την διάρκεια της ζωής του οι γραφείς τελούσαν το απαιτητικό έργο της συνεχής αντιγραφής και κοινοποίησης των δημιουργιών του. Το 1500 το κοινό του Τσώσερ είχε αυξηθεί με τους κριτικούς να επαινούν το ποιητικό του έργο και όραμα. Το 1556, ο ποιητής Νίκολας Μπρίγκαμ ανήγειρε στο τάφο του Τσώσερ ένα μαρμάρινο μνημείο τιμώντας τον «βάρδο που εμπνεύστηκε τους ευγενέστερους στίχους», έναν βάρδο που η αίγλη του έχει μόνο μεγαλώσει αιώνες αργότερα.
