Edinburgh Kalesi

Tanım

Mark Cartwright
tarafından yazıldı, Melike Doğan tarafından çevrildi
14 Nisan 2021 tarihinde yayınlandı
X
translations icon
Diğer dillerde mevcut: İngilizce, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca
Edinburgh Castle Panorama (by kaysgeog, CC BY-NC-ND)
Edinburgh Kalesinin Panoraması
kaysgeog (CC BY-NC-ND)

Castle Rock'ın tepesinden yükselen Edinburgh Kalesi, yüzyıllar boyunca kale, kraliyet konutu, hükümet merkezi, cephanelik ve hapishane olarak İskoçya'ya hizmet etti. Sayısız kuşatma, kraliyet doğumları ve ölümleri, öldürücü entrikalar ve askeri gösterilere sahne olan Edinburgh kalesi, uzun zamandır İskoç tarihinin ve ulusal gururun bir sembolü olmuştur. Bugün kale, Kader Taşı, Onurlar olarak bilinen İskoç kraliyet saltanatı, Ulusal Savaş Müzesi, Ulusal Savaş Anıtı ve Mons Megs gibi ünlü dev ortaçağ topları gibi manzaraları görebilen halka açık bir yerdir. İskoçya'nın en popüler turistik mekanı olan kale, Edinburgh şehri ile birlikte UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir.

Erken Tarih

Üç tarafı uçurumlarla kaplı volkanik kayalık bir çıkıntı üzerinde yer alan Edinburgh Kalesi, başkent İskoçya'nın siluetine hakimdir. Sahanın kullanımı Tunç Çağı'na kadar uzanmaktadır ve arkeolojik kazılar uçurumun tepesinin MÖ 900 civarında yapay olarak düzlendiğini ortaya koymuştur. MÖ 1. ve 2. yüzyılda, Demir Çağı boyunca, alan o döneme özgü bir tepebaşı kalesine ev sahipliği yapmıştır. Bu kale muhtemelen Votadini kabilesine başkentliği yapmaktaydı. Çoğunlukla kereste ve topraktan oluşan kalenin iki büyük hendekle korunan bir girişi vardı. Kale içindeki binalar da keresteden yapılmıştı ve birçoğunun taş zemini ve ocakları vardı. Ayrıca sahada taş drenaj sistemi olduğuna dair kanıtlar bulunmaktadır. Güney ve orta Britanya'daki Votadini ve Romalılar arasındaki ticaret, ithal mücevher buluntularıyla ispat edilmiştir.

Reklamları Kaldır
Advertisement
KALENİN ADI, SONRADAN EDİNBURGH'A VERİLEN BİR İSİM OLAN DİN EİDYN İDİ.

Kale, literatürde ilk olarak 7. yüzyılın başlarında Gododdin olarak bilinen şiirsel mısralar koleksiyonunda yer almaktadır. O zamanlar, güney İskoçya ve Kuzey İngiltere'nin bazı bölgelerini kontrol eden aynı adlı kabile tarafından inşa edilen bir tahkimat alanıydı. Kale Din Eidyn olarak biliniyordu, daha sonra Angluslar, Gododdin'i fethettikten ve ele geçirdikten sonra Edinburgh'a bağlanan bir isim oldu. Ortaçağ'ın başlarına kadar kale olarak devam eden kalenin veya surların 11. yüzyıldan önceki kısımları ne yazık ki kalmamıştır ve bir zamanlar orada yaşamış olan insanlara ait sadece birkaç kalıntı vardır.

Ortaçağ Kalesi

İskoçyalı Saint Margaret (yaklaşık 1046 -1093), 1070 'ten Kasım 1093' te ölümüne kadar İskoçya'nın kralı olan III. Malcolm'un (1058 -1093 yılları arası hüküm süren) ikinci karısı olarak kraliçelik görevini yaptı. Saltanatı ve krallığında Roma Katolikliğinin yayılmasına olan katkısı, bugün kalenin en eski orijinal parçası olan Edinburgh Kalesi'nde inşa edilen Norman şapelinde anıldı. Özel şapel büyük olasılıkla 1130 civarında İskoçyalı Margaret'in oğlu I. David (1124 -1153 yılları arası hüküm süren) tarafından inşa edildi. David, İskoçya'da muhtemelen Norman tarzı bir kale inşa ettiği Edinburgh Kalesi de dahil olmak üzere birçok şatonun inşasına başlamıştı.

Reklamları Kaldır
Advertisement

Chapel of Saint Margaret of Scotland, Edinburgh
İskoçyalı Aziz Margaret Mabedi, Edinburgh
ozz13x (CC BY)

Güçlü bir kaya üzerindeki heybetli görünümüne ve sudaki göreceli kendine yeterliliğine rağmen, Fore Well sayesinde, kale kuşatmalar söz konusu olduğunda bir hayal kırıklığı olduğunu kanıtlamıştır. İskoçya Kralı I. William'ın (1165 -1214 yılları arası hüküm süren) esiri ardından İngilizler 1174 ve 1186 yılları arasında kalenin kontrolünü ele geçirdiler. Kale yeniden ele geçirildi, ancak 1296 'da İngiltere Kralı I. Edward (r. 1272 -1307) sadece üç günlük bir kuşatmadan sonra girmeyi başardı. Moray Kontu Thomas Randolph, 1314 'te Bruceları İskoçya'nın kraliyet ailesi olarak kurma mücadelesi sırasında kalenin kontrolünü oradaki İngiliz işgalcilerinden geri aldı.

‘DAVUT'UN KULESİ’ BİR ZAMANLAR 30 METRE YÜKSEKLİĞİNDEYDİ VE KRALİYET ODALARININ LOKASYONU 1370'LERDE BİR YÜZYIL KADAR DEVAM ETTİ.

Bruce Robert (1306 -1329 yılları arası hüküm süren), şüphesiz kalelerin sicilinden etkilenmedi, daha sonra kayayı bir daha ele geçirirlerse İngilizlerin onu asla kullanamamasını sağlamak için 1314’te kaleyi temellerine kadar yıktı. 1335'te bir İngiliz gücü kaleyi ele geçirdi ve kaleyi yeniden inşa etmeye başladı. Bununla birlikte, Sir William Douglas liderliğindeki küçük bir İskoç kuvveti tüccar kılığına girdi ve 1341'de İskoçya için kaleyi yeniden ele geçirdi.

Reklamları Kaldır
Advertisement

Yeni bir kraliyet kalesi, Bruce'un oğlu ve halefi İskoçyalı II. David'in (1329 -1371 yılları arası hüküm süren) büyük projesi haline geldi. David, belki de İngiltere'deki Windsor Kalesi'ne benzer yeni bir ilaveden esinlenerek devasa bir yeni kule ekledi. Bilindiği üzere 'Davut Kulesi ', bir zamanlar 30 metre (100 ft) yüksekliğindeydi ve MS 1370'lerin ortalarında tamamlanmasından sonra bir yüzyıl kadar kraliyet odalarını içinde barındırdı. İskoçyalı I. James (1406 -1437 yılları arası hüküm süren), saltanatının sonuna doğru Davut Kulesi'nin hemen arkasına, ziyafetler için inşa edilmiş büyük bir salon içeren başka bir kule ekledi. Nihayetinde, bu ‘Büyük Salon', Davut Kulesi'ndeki kraliyet odalarının yerini aldı. Ya I. James'in kulesinin Büyük Salon ya da 1440'ta kalenin en kötü şöhretli bölümlerinden biri olan "Kara Akşam Yemeği" ne ev sahipliği yapan Davut Kulesi'nin Büyük Salonu'ydu. Bu yemek, İskoçyalı II. James'in (MS 1437 -1460 yılları arası hüküm süren) maiyeti, güçlü Douglas klanının iki genç varisini ağırladığında meydana geldi. Douglas erkekleri yeterince samimi bir şekilde akşam yemeğine davet edildi, ancak söz konusu akşamda bir tepside bir boğa kafası sunuldu. Bu, çocukların götürülüp idam edilmesi için bir işaretti.

Plan of Edinburgh Castle
Edinburgh Kalesinin Planı
Jonathan Oldenbuck (CC BY-SA)

Kaleye yapılan bu ortaçağ eklemelerinin hiçbirinden çok fazla kalıntı yok ve bugün binaların çoğu İskoçya Kralı IV. James'in saltanatına kadar uzanıyor (1488 -1513 yılları arası hüküm süren). Örneğin, David'in Kulesi bir kuşatma sırasında çöktü ve kalıntıları artık tamamen Half Moon Battery tarafından kaplandı. Crown Meydanı (eski adıyla Grand Parade ve Davut'un Kulesi'nin eski alanının yakınında yer alan) İskoçyalı III. James (r. 1460 -1488 yılları arası hüküm süren) tarafından oluşturuldu ve hala bir avlu olarak varlığını sürdürüyor. Bu avlu, kıta Avrupası'nın çağdaş kraliyet konutlarının çizgileri boyunca şatodaki kraliyet konutlarının sembolik kalbi haline geldi. Büyük Ortaçağ kalesi nihayet bir saraya dönüşmeye başlamıştı.

Başlangıçta Modern Kale

IV. James kaleyi bir kraliyet konutu olarak kullandı, ancak bir kale olarak rolü tamamen unutulmadı, kral onu krallığın deposu olarak kullandı. Kral James ayrıca kaleye yeni bir Büyük Salon ekledi (yaklaşık 1510 'da tamamlandı) ve bu daha sonra İskoç parlamentosuna ev sahipliği yaptı. Büyük Salon, yüzyıllar boyunca damalı bir tarihe dayandı, yüksek uçları devlet ziyafetleri için kullanılırken, düşük uçları 19. yüzyılda askeri kışla ve ardından hastane olarak kullanıldı. Günümüzde, incelemeler salonda görülen tavan, meşe kirişlerinin aslen Norveç'te yaklaşık 1510 yılında ormanlardan geldiğini gösteriyor. Kraliyet Sarayı anca tamamlanmıştı ve 19 Haziran 1566'da kalenin ilk ve son kraliyet doğumu olan İskoçya Kralı VI. James'in (1603 -1625 yılları arası hüküm süren namıdiğer İngiltere Kralı I. James) doğumunun yeriydi.

Reklamları Kaldır
Advertisement

Kale, 1573 'te dört günlük bir kuşatma sırasında, İngiliz ordusunun, görevden alınan İskoçya Kraliçesi Mary'nin (1542 -1567 yılları arası hüküm süren) destekçilerini hızlı bir teslimiyet için bombardımana tutmasıyla bir kez daha güvenli hale getirilemedi. Kuşatmanın ardından, kalenin doğu tarafındaki savunmasına devasa yarı dairesel bir batarya olan Half Moon Battery eklendi. Batarya, ‘Yedi Kız Kardeş‘ olarak bilinen bir grup bronz silaha sahipti. Bu ekleme, kalenin bir kale olarak birincil rolünü simgeliyordu, hükümdarlar artık onun yerine başkentteki daha rahat Holyroodhouse Sarayı'nda ikamet etmeyi tercih ediyorlardı. Edinburgh Kalesi bazı devlet yetkilileri tarafından konut olarak kullanılmış ve ulusal arşivlere, cephaneliğe ve ara sıra hapishaneye ev sahipliği yapmıştır.

Half Moon Battery, Edinburgh Castle
Half Moon Battery, Edinburgh Kalesi
Kaysgeog (CC BY-NC)

Yenilenen kale, Mutabakat Savaşları sırasında ve 1650'de Oliver Cromwell (1599 -1658) tarafından 1640'ın uzun kuşatmalarıyla gösterildiği gibi, saldırganlar için gerçekten de bir meydan okumaydı. 17. yüzyılın geri kalanında ve 18. yüzyıl boyunca kale bir askeri kışla haline geldi ve diğer çatışmaların yanı sıra Jakobit isyanı (1745 -1746) ve Napolyon Savaşları (1803 -1815) gibi savaş esirleri için bir kamp ve St. Margaret şapeli topçu mühimmatı depolamak için bile kullanıldı. Yıllar geçtikçe, hapishanenin mahkumları giderek daha uluslararası hale geldi ve Karayip korsanlarından Bağımsızlık Savaşı sırasında (1775 -1783) yakalanan Amerikalılara kadar uzandı. 1842'de Askeri Cezaevi, kalenin kendi kışlasından itaatsiz askerler için inşa edildi; yaratıcı cezalar, cezaevi yerleşkesinin bir bölümünden diğerine gülle taşımayı içeriyordu. Bir de askeri hastane vardı.

19. yüzyılın başlarında, kale, 1753 geçit tören alanını yeniden düzenleyen ve Castle Hill olarak bilinen eski kamu infaz alanını kapsayan ve Esplanade olarak bilinen büyük yeni bir geçit töreninden yararlandı. Bu açık alan artık her Ağustos ayında dünyaca ünlü Kraliyet Edinburgh Askeri Dövmesine ev sahipliği yapıyor. Özellikle 19. yüzyılın son çeyreğinde, yeni bir İskoç ulusal gurur sürecinin bir parçası olarak, 1927'de kaya üzerine bir İskoç Ulusal Savaş Anıtı inşa edilmesinde daha da kanıtlanmış bir eğilim olan, kalenin kendisinin Birinci Dünya Savaşı sırasında (1914 -1918) Zeppelin bombardıman baskınına maruz kaldığını göz önünde bulundurarak, kapı kapılarında ve Büyük Salon'da daha fazla yeniden yapılanma gerçekleşti.

Reklamları Kaldır
Advertisement

Günümüzde Kale

Bugün Edinburgh Kalesi, yıllık bir milyondan fazla ziyaretçiyle İskoçya'nın turizm merkezidir. Tarihte dikilen her taş ile başlı başına etkileyici bir anıt olmasının yanı sıra kale aynı zamanda Ulusal Savaş Müzesi ve üç alay müzesine de ev sahipliği yapmaktadır. Edinburgh kentinin bir parçası olarak, kale UNESCO tarafından 1995 yılında verilen bir onur olan Dünya Mirası olarak belirlenmiştir.

Edinburgh Castle
Edinburgh Kalesi
Peter Stevens (CC BY)

Kalenin ana kapıları, kayalık platonun erişilebilir tek tarafı olan doğu tarafındadır ve çok daha eski bir yapının yerini alması için 1888'de inşa edilmiştir. 1570'lere uzanan (yukarıda bahsedilen 1573 kuşatmasından sonra) ve bir zamanlar ikinci geçit seti, bir dikenli parmaklık ve üç ek ahşap kapı ile güçlendirilmiştir. Bu yapının tepesi olan Argyle Kulesi 1887 yılında eklenmiştir. Ek iç kapısı, MS 17. yüzyılın sonlarına dayanan Foog Kapısı'dır. Dikenli telli kapıdan hemen sonra 70 basamaklı bir uçuş, Lang Merdivenleri kalenin kalbine çıkıyor. Daha az yorucu bir rota olan ve 17. yüzyılda kaleye güçlü topların çekilmesine izin vermek için inşa edilen Arnavut kaldırımıdır.

Vali Evi, İskoçya'da Ordu Komutanı olarak görev yapan valinin Gürcü tarzında ve resmi ikametgahı olan 1742 yılına ait bir binadır. 1799 yılında tamamlanan Yeni Kışla, bir askeri kışla olarak işlev görür ve Kraliyet İskoç Dragoon Muhafızları Alay Müzesi'ne ev sahipliği yapar. Yakındaki Tatbikat Salonu, Kraliyet İskoç Müzesi ve İskoçya Kraliyet Alayı'nı içerir. Son olarak kalenin en merak edilen köşelerinden biri köpek mezarlığıdır. Bu, 1840'larda oluşturuldu ve kışladaki askerlerin sadık dört bacaklı arkadaşları ve Argyll ve Sutherland Yaylacılarına Güney Afrika, Sri Lanka ve Çin'e dokuz yıllık aktif hizmeti sırasında eşlik eden Dobbler (ö. 1893) gibi alay maskotları için ayrıldı.

İskoç kalelerinin en büyüğü olan bu kale, tarihsel olarak önemli birçok nesne içerir ve bunların başında Kader Taşı gelmektedir. Kader Taşı olarak da bilinen kumtaşı bloğu, Perthshire'daki Scone adasındaki Scone Manastırı'nda ortaçağ İskoç krallarının taç giyme törenleriyle ilişkilendirildi. Efsaneye göre sadece taşın bulunduğu yerde İskoç kralları hüküm sürecektir. 1296'da siyasi propagandanın kasıtlı bir eylemiyle I. Edward tarafından İskoçya'dan çıkarılan taş, nihayet 1996'da İskoç halkına iade edilmiştir.

Mons Meg Cannon
Mons Meg Topu
Lee Sie (CC BY-SA)

Kalenin Taç Odasındaki Kader Taşının yanı sıra, İskoç krallığının topluca Onurlar olarak bilinen ailesinin eşyaları da bulunmaktadır. Bu eşyaların tarihi 16. yüzyıla dayanmakta olup bir taç, asa ve devlet kılıcından oluşmaktadır. Bütün bunlar, ilk kez 1543 yılında Stirling Kalesi'nde İskoç Kraliçesi Mary'nin taç giyme töreninde birlikte kullanılmıştır. Çeşitli yerlere taşınan ve daha sonra İskoçya'nın İngiltere ile olan sıkıntılı tarihi boyunca kalede kapalı bir odada sandığa kilitlenen Kraliyet Mücevherleri, büyük romancı ve tarihçi Sir Walter Scott (1771 -1832) tarafından 1818'de yeniden keşfedildi. Muhteşem Regalia, bir asırdan fazla bir süredir kimse tarafından görülmemişti, ancak kısa süre sonra bugün kaldıkları Taç Odasında halka açık olarak sergilendi. Yıllar içinde, koleksiyonu zenginleştirmek için daha fazla mücevher eklendi ve bunlar arasında Westminster Manastırındaki taç giyme töreni sırasında İngiltere Kralı I. Charles'ın (1625 -1649 yılları arası hüküm süren) taktığı söylenen büyük yakut yüzüğü de içinde barındıran Stewart Mücevherleri de yer aldı.

Muhtemelen İskoçyalı II. James için 15. yüzyılın ortalarında inşa edilmiş bir top parçası olan ünlü Mons Meg topu Edinburgh Kalesi'nde bulunmaktadır. Bu ağır top altı ton ağırlığındadır ve bir keresinde 3,2 km (2 mil) mesafeden 48 cm (19 inç) çapında top atışları yapmıştır. 1754 'te Londra Kulesi'ne götürülen Mons Meg, tam bir askeri eskort onuruna layık görüldü ve 1829'da Edinburgh Kalesi'ne döndü. Görünüşünden çok şehir genelindeki sesiyle tanınan bir diğer top da, 1861 'de geçen gemilere seyir yardımı olarak başlayan bir gelenek olup her gün saat 13: 00' de (Pazar günleri hariç) ateşlenen One O 'clock Gun'dır.

Bibliografya

Dünya Tarihi Ansiklopedisi bir Amazon İştirakidir ve uygun kitap satın alımlarından komisyon kazanır.

Çevirmen Hakkında

Melike Doğan
22 yaşında, İngilizce Mütercim-Tercümanlık 3.sınıf öğrencisiyim. Dünyanın dört bir yanındaki tarihi güzelliklerle ilgileniyor, onlarla ilgili metinleri çevirip daha fazla kişiye ulaştırmak istiyorum.

Yazar Hakkında

Mark Cartwright
Mark, tam zamanlı yazar, araştırmacı, tarihçi ve editördür. Özel ilgi alanları arasında sanat, mimari ve tüm medeniyetlerin paylaştığı fikirleri keşfetmek yer almaktadır. Siyaset Felsefesi alanında yüksek lisans derecesine sahiptir ve WHE Yayın Direktörüdür.

Bu Çalışmayı Alıntıla

APA Style

Cartwright, M. (2021, Nisan 14). Edinburgh Kalesi [Edinburgh Castle]. (M. Doğan, Çevirmen). World History Encyclopedia. alınmıştır https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-19309/edinburgh-kalesi/

Chicago Formatı

Cartwright, Mark. "Edinburgh Kalesi." tarafından çevrildi Melike Doğan. World History Encyclopedia. Son güncelleme Nisan 14, 2021. https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-19309/edinburgh-kalesi/.

MLA Formatı

Cartwright, Mark. "Edinburgh Kalesi." tarafından çevrildi Melike Doğan. World History Encyclopedia. World History Encyclopedia, 14 Nis 2021. İnternet. 24 Nis 2024.