Tantalos

Tantalos, Sipulus'un zengin ama kötü kralı olan Yunan mitolojisinden bir kişidir. Kendi oğlunu bir ziyafette servis etmeye teşebbüs ettiği için, su dolu bir havuzda ve neredeyse bir meyve ağacına erişebilecek mesafede olmasına rağmen Zeus tarafından, Hades'te sonsuz susuzluğa ve açlığa mahkum edilmiştir.

Tantalos ve onun gibilerinin bu berbat cezası, insanlığa fanilerin ve tanrıların arasındaki çizgiyi aşmamaları için bir uyarı niteliğinde konulmuştur.

Soyağacı

Tantalos, Lidya ve Frigya sınırındaki bir krallık olan Sipylus'un efsanevi kralıydı. Tantalos'un babası Zeus ve annesi Cronus ve Rhea'nın kızları Plüton'du. Diğer Asya kralları Kroisos ve Midas gibi büyük servetiyle ünlüydü. Öyle ki kral, Yunanca 'Tantalos'un yetenekleri' ifadesini meydana getirdi. Eşi çeşitli rivayetlere göre farklılık gösterir, her ikisi de nehir tanrılarının kızları olan Euryanassa ya da Eurythemista, veya Aphidamantes'in kızı Clytie, veya Pleiades'ten biri olan Dione'dir. Olympia'nın arabacı kahramanı Pelops'un babasıydı ve çok sayıda çocuğuyla saçma sapan övünen Niobe, Leto'dan üstün olduğunu gösterdi ve bu yüzden dokuz kızı ve dokuz oğlu, Apollo'nun yardımıyla tanrıça Artemis tarafından öldürüldü.

Tanrılarla Akşam Yemeği

Fanilerin ilk nesline, Olimpus Dağı'nda tanrılarla yemek yeme ayrıcalığı verilmişti, ancak Tantalos olağanüstü bir terbiyesizlik yaptı ve ev sahibi Zeus'u öfkeden deliye döndürdü. Tantalos'un fesatlığının üç hikaye vardır. Birincisi, fani arkadaşlarıyla, tanrıların insanlık için ilahi planlarıyla neler hazırladıklarına dair dedikodu yapmasıdır. İkinci hikayede Tantalos, akşam yemeğinde servis edilen ilahi nektar ve tanrıların yiyeceğinin bir kısmını çalıp yeryüzündeki fanilere verir. Bu iki günah yeterince kötüydü ve tanrılarla insanlar arasındaki düzen dengesini tehtid ediyordu, ama en popüler olan üçüncü hikayede, daha da şok edici bir eylemden bahsediyordu.

Tanrıların gerçekten her şeyi bilip bilmediklerini ve yasak yemek olsa dahi ne yediklerini bilip bilmediklerini test etmek isteyen Tantalos, kendi oğlu Pelops'u öldürdü, doğradı ve bir güveçte pişirdi, ve onu akşam yemeğinde tüm tanrılara sunmayı planladı. Olimposlular, biri hariç hepsi, bir şeylerin ters gittiğini hemen anlayınca plan suya düştü. Demeter kayıp kızı Persephone'u hala bulamamış olmanın verdiği üzüntüyle dalgın bir şekilde Pelops'un omzundan bir parça yedi. Bu nedenle, Tantalos'un kötülüğü ortaya çıkınca ve tanrılar Pelopsu tekrar geri yerine getirip yaşatmaya karar verdiğinde, genç adama fildişinden protez bir omuz yaptırmak zorunda kalırlar.

Zeus'un Cezası

Tantalos'un küstahlığından dolayı önce krallığı ve hanedanlığı lanetlendi ve daha sonra öbür dünyada Zeus'un nadir görülen özellikle kötülere verdiği nefis cezalardan birini alacaktı. Sisifos her gün bir tepeye taş yuvarlamak zorunda kaldı, Ixion hiç durmadan dönen alevli bir tekerleğe bağlandı ve Hades'teki en talihsiz üçlüyü tamamlayan Tantalos, bir su havuzuna konuldu ancak asla oradan su içemedi ve ne zaman su içmek için eğildiyse de su akıp gittiği için doymak bilmeyen susuzluğunu gideremedi. Ek bir mahrumluk olarak bir ağacın altına yerleştirildi, fakat dallarından sarkan sulu meyveyi asla tam olarak yakalayamadı. Tantalos, Homer's Odyssey'de Hades'te dolaşan Odysseus tarafından bu durumda görülür. Kahraman sahneyi şöyle anlatır:

Tantalos'un katlanmak zorunda kaldığı korkunç ızdırapları da gördüm. Yaşlı adam neredeyse çenesine kadar gelen su birikintisinin içinde duruyordu ve susuzluğu onu bitmek bilmeyen bir çabaya itiyordu; ama onu içmek için asla suya ulaşamıyordu. Çünkü ne zaman hevesle suyu içme hevesliyle eğilse, su kayboluyordu. Havuz içine çekiliyordu ve ayaklarının altındaki tek şey gizemli bir gücün kuruttuğu koyu topraktı. Ağaçlar yapraklarını üzerine seriyor ve başının üstünde meyveler sallanıyordu; armut ağaçları ve narlar, parlak yükleriyle elma ağaçları, tatlı incirler ve bereketli zeytinler. Fakat yaşlı adam onları ne zaman eline alsa rüzgar onları gölgeli bulutlara doğru fırlatıyordu. (Odyssey, 11:582-593)

Sipylus Dağı ve Tantalis'in Yıkımı

Bazı yazarlar üçüncü bir şaşırtmaca verir ve sürekli düşme ve kötü adamı anında ezme tehlikesi içinde güvensizce dengelenmiş bir kaya yüküne sahiptir. Bu Tantalos'un, Apulia'dan MÖ 4. yüzyıla ait kırmızı figürlü bir vazodan bir sahnede neden uçurumu işaret ettiğini açıklıyor. Bu sahne aynı zamanda Tantalos efsanesinin bir versiyonuyla da ilgili olabilir; burada kral, Zeus'u gençken Girit'teki mağaradayken koruyan Hephaistos tarafından yapılan muhteşem altından sakızı sakladığı efsanesi. Hırsız Pandareus'tan çalınan malları alan Tantalos, Hermes araya girene kadar tanrıdan vazgeçmeyi reddetmişti. Suçu öğrenen Zeus, krallığın büyük maden zenginliğinin kaynağı olan Sipylus Dağı'nda krali bir uçurumun altına sıkıştırdı.

Antik yazarlar Strabon ve Pausanias'ın her ikisinin de Tantalis şehrinin, Lidya ve İyonya'yı vuran şiddetli depremlerde yıkıldığını iddia etmeleri ilginçtir. Sipylus Dağı çöktü, bataklıklar taşkına dönüştü ve en sonunda Tantalis bir gölün altında kaldı. Tantalos'un cezasının jeofiziki bir açıklaması olabilir mi? Efsanenin nedeni ve tantalise fiilinin türediği nihai Tantalos'un cezası ne olursa olsun, hikaye, ahlaksız ve dine saygısız davranışlara sapmasınlar diye tüm faniler için korkunç bir hatırlatmaydı.