El Yazısı

Tanım

Joshua J. Mark
tarafından yazıldı, Merve Elmas tarafından çevrildi
30 Ocak 2023 tarihinde yayınlandı 30 Ocak 2023
Diğer dillerde mevcut: İngilizce, Arapça, Fransızca, Portekizce, İspanyolca
Bu makaleyi sesli dinle
X
Makaleyi Yazdır
Cuneiform Writing (by Jan van der Crabben, CC BY-NC-SA)
Çivi Yazısı
Jan van der Crabben (CC BY-NC-SA)

El yazısı, herhangi bir özel yazı sistemi veya insan iletişiminin yazılı araçlarıdır. Batı'da, yazı Sümer'de 4.000 yıldan daha uzun bir süre önce başlar ve Sümer Gılgamış Destanı, yazılı kelimenin neler üretebileceğinin çarpıcı bir örneğidir. Sümerler, daha sonra Babilliler de tanrı Nabu'nun kendi versiyonlarından talep edecekleri için tanrı Enlil'den bir hediye yazmayı düşündüler. Yazı, ticaretin gerektirdiği şekilde, uzun mesafelerde konuşulan dili iletme aracı olarak ortaya çıktı. Mezopotamya'da şehirler yükseldikçe ve nüfus genişledikçe, yerel olarak elde edilemeyen daha fazla mal gerekliydi. Bu nedenle, uzun mesafeli ticaret, Mezopotamya halkına ihtiyaçların veya lükslerin (Lapis Lazuli gibi) sağlanma aracı haline geldi. Basitçe mal listeleri olarak başlayan bu temel iletişim biçimi, zamanla duygu ve düşünceleri aktarmanın daha gelişmiş bir aracı haline geldi ve bu zamanla kültür edebiyatının yazıldığı yazı haline geldi. Tarihçi Will Durant şöyle demiştir:

Edebiyat, ismine rağmen başta harflerden çok kelimelerdir; genellikle rahipler tarafından okunan ve sözlü olarak hafızadan hafızaya aktarılan rahip ilahileri veya sihirli tılsımlar olarak ortaya çıkar. Carmina, Romalıların şiir dediği gibi, hem ayetler hem de tılsımlar anlamına geliyordu; Yunanlılar arasında ode, orijinal olarak bir büyü anlamına geliyordu; İngiliz rune (germen dilinde efsun anlamında) ve lay (anlatı şiiri) de öyleydi ve Alman Lied de öyleydi. Belki de doğanın ve bedensel yaşamın ritimleri tarafından önerilen ritim ve ölçü, görünüşe göre büyücüler veya şamanlar tarafından dizelerindeki sihirli büyüleri korumak, iletmek ve geliştirmek için geliştirildi. Bu kutsal kökenlerden şair, hatip ve tarihçi farklılaştırıldı ve dünyevileştirildi: kralın resmi övgüsü veya tanrının avukatı olarak hatip; kraliyet işlerinin kaydedicisi olarak tarihçi; aslen kutsal ilahilerin şarkıcısı, kahramanlık efsanelerinin şekillendiricisi ve koruyucusu olarak şair ve halk ve kralların eğitimi için masallarını müziğe koyan müzisyen. (77)

Yazının kullanımına ilişkin aynı paradigma, diğer eski kültürlerde de görülür. Eski Mısır'da tanrı Thoth (şaşırtıcı olmayan bir şekilde, yazıcıların koruyucu tanrısı) yazı yarattı. Thoth "büyüde yetenekli olarak kabul edildi ve ulus çapındaki tüm yazıcıların hamisi oldu. Thoth, Horus efsanelerinde yer alır ve her çağda 'gerçeği seven ve iğrençlikten nefret eden' tanrı olarak tasvir edilir" (Bunson, 264). Yazıcının hakikatle, hakikat olarak yazıyla bu ilişkisi, diğer kültürlerde sabit kalır.

SKRİPT, ÇİN'DE MÖ 1200 YILLARINDA ŞANG HANEDANLIĞI DÖNEMİNDE KEHANET RİTÜELİNDE KEHANET KEMİKLERİNİN KULLANILMASIYLA BAŞLAMIŞTIR.

Çin'de senaryo, Shang Hanedanlığı döneminde (MÖ 1600-1046) MÖ 1200 yıllarında kehanet uygulamasında kehanet kemiklerinin kullanılmasıyla başladı. Sorular, bir kaplumbağanın kabuğuna veya bir hayvanın kemiğine oyulmuştur ve bu nesne daha sonra yoğun ısıya maruz bırakılmıştır. Kabuk veya kemikte ortaya çıkan çatlaklar, falcıya sorulan soruya bir cevap sağlayacaktır. Ancak bu cevap ölümlü kahinden değil, ilahi alemden geldi ve bu nedenle reddedilemez bir gerçekti. Bu başlangıçtan itibaren, yazı, Sima Qian gibi bir yazar tarafından yorumlanan ve yazılan tarihsel olayların gerçeğinde olduğu gibi, bir kez yazıldığında, gerçek haline gelen Çin'in konuşulan dilinin yazılı ifadesine veya mahkeme ve tüccarların işlemlerine dönüştü.

Dead Sea Scrolls
Ölü Deniz Parşömenleri
Ken & Nyetta (CC BY-SA)

Yunanistan'da yazı, Miken Uygarlığı ve Girit'in tek kısmen deşifre edilebilir Linear B yazısı ile başlar. Girit Minoslularının yazı dili olan Linear A yazısı çözülemez durumdadır. Mezopotamya'da ortaya çıkan yazı dili önce Mısır'a, ardından Girit ve ardından Fenike dahil diğer bölgelere yayıldı. Çoğu modern dilin alfabesi eski Fenike'de ortaya çıktı ve ilk olarak MÖ 8. yüzyıldan önce bir süre önce Yunanistan'a geldi ve oradan yayıldı. Homeros'un MÖ 8. yüzyılda yazdığı İlyada ve Odyssey, klasik Theogony ve Works and Days by Hesiod gibi Fenike alfabesinin Yunan kullanımının ilk örnekleridir. Durant, aşağıdakilere dikkat çekerek el yazısının yayılmasına ilişkin iç yüzünü şöyle anlatır:

Farklı dillerden ticaretle bağlantılı kabileler olarak, karşılıklı olarak anlaşılabilir bazı kayıt ve iletişim biçimleri arzu edilir hale geldi. Rakamlar muhtemelen en eski yazılı semboller arasındaydı ve genellikle parmakları temsil eden paralel işaretler biçimini alıyorlardı; Onlardan rakam olarak bahsettiğimizde onlara hala parmak deriz. Beş, Almanca fünf ve Yunanca pente gibi kelimeler el anlamına gelen bir köke geri döner; yani Romen rakamları parmakları gösteriyordu, 'V' genişletilmiş bir eli temsil ediyordu ve 'X' sadece noktalarında bağlı iki 'V' idi. Yazı, başlangıçta bir çizim ve sanat biçimiydi. (76).

Bu senaryo sanatı, dünya tarihindeki en anlamlı yazı parçalarından bazılarını üretecekti. El yazısı, Gılgamış Destanı'ndan Enheduanna'nın İlahilerine, Mısır'ın Ölüler Kitabı'na, Homeros'un büyük Yunan destanları, Hindistan'ın Mahabharata'sı, Virgil'in Aeneid'i ve daha alçakgönüllü olarak Mezopotamya halkı tarafından yazılan mektuplar, Mısır, Çin, Yunanistan, Hindistan, Roma ve antik dünyanın diğer tüm ulusların kısaca insanlığın en önemli, en kahramanca ve aynı zamanda en pratik ve temel yönlerini aktardı.

Çevirmen Hakkında

Merve Elmas
Hello, I am Merve Elmas, 22 years old and was born in Izmir, Turkey. I am a translation and interpreting student. I am interested in history and literature.

Yazar Hakkında

Joshua J. Mark
Yazar Biyografisi Joshua J. Mark, Dünya Tarihi Ansiklopedisi'nin kurucu ortağı ve İçerik Direktörü'dür. Daha önce Marist College (NY) üniversitesinde tarih, felsefe, edebiyat ve yazı dersleri vermiştir. Yunanistan ve Almanya'da yaşamış ve geniş çapta seyahat etmiştir.

Bu Çalışmayı Alıntıla

APA Style

Mark, J. J. (2023, Ocak 30). El Yazısı [Script]. (M. Elmas, Çevirmen). World History Encyclopedia. alınmıştır https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-71/el-yazisi/

Chicago Formatı

Mark, Joshua J.. "El Yazısı." tarafından çevrildi Merve Elmas. World History Encyclopedia. Son güncelleme Ocak 30, 2023. https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-71/el-yazisi/.

MLA Formatı

Mark, Joshua J.. "El Yazısı." tarafından çevrildi Merve Elmas. World History Encyclopedia. World History Encyclopedia, 30 Oca 2023. İnternet. 05 Ara 2024.