Αρχαία Κινεζική Τέχνη

Η Αρχαία Κίνα κάλυψε ένα ευρύ και συνεχώς μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο και η τέχνη που παρήγαγε πάνω από τρεις χιλιετίες είναι, αναπάντεχα, εξίσου ποικίλη. Ωστόσο, παρά τις συνεχείς αυτόχθονες τεχνικές εξελίξεις, τις μεταβολές στα υλικά και τις προτιμήσεις, καθώς και την επίδραση των ξένων ιδεών, υπάρχουν ορισμένες ιδιότητες που ενυπάρχουν στην κινεζική τέχνη, οι οποίες καθιστούν δυνατή την περιγραφή σε γενικές γραμμές και την αναγνώριση ανεξάρτητα από το που και πότε παρήχθη και για ποιο σκοπό. Αυτές οι βασικές ιδιότητες περιλαμβάνουν την αγάπη για την φύση, την πίστη στην ηθική και εκπαιδευτική ικανότητα της τέχνης, τον θαυμασμό της απλότητας, την εκτίμηση της επιδέξιας τεχνικής του πινέλου, το ενδιαφέρον για την προβολή του θέματος από διαφορετικές προοπτικές και την αφοσίωση στα πιο συχνά χρησιμοποιημένα μοτίβα και σχέδια από φύλλα λωτού έως δράκους. Η κινέζικη τέχνη θα επηρέαζε πάρα πολύ αυτή των γειτόνων της στην Ανατολική Ασία και η παγκόσμια εκτίμηση των επιτευγμάτων της, ιδίως στους τομείς της κεραμικής, ζωγραφικής και κατεργασίας νεφρίτη (jade), συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Σκοπός της τέχνης

Μία σημαντική διαφορά μεταξύ της Κίνας και πολλών άλλων αρχαίων πολιτισμών είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό των Κινέζων καλλιτεχνών δεν ήταν επαγγελματίες, αλλά ερασιτέχνες άνδρες (και μερικές κυρίες) που ήταν επίσης λόγιοι. Μαθητές του Κομφούκιου και των νηφάλιων σκέψεών του, ήταν συχνά άνθρωποι της λογοτεχνίας που δημοσίευσαν ποίηση. Η τέχνη ήταν, για αυτούς και το κοινό τους, ένα μέσο για να συλλάβουν και να παρουσιάσουν την φιλοσοφική προσέγγιση στην ζωή, την οποία εκτιμούσαν. Για τον λόγο αυτόν, η τέχνη που παρήγαγαν είναι συχνά ελάχιστη και χωρίς τεχνάσματα, ίσως μερικές φορές ακόμα και λίγο λιτή στα δυτικά μάτια. Η τέχνη στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της Κίνας είχε ως στόχο να εκφράσει τον καλό χαρακτήρα του καλλιτέχνη και όχι να αποτελέσει μία έκθεση των πρακτικών καλλιτεχνικών δεξιοτήτων του. Τέτοιες αρχές του Κουμφουκιανισμού, όπως η ευπρέπεια ή το λι, αναζητήθηκαν από πολλούς που παρήγαν και κατανάλωναν την τέχνη.

Φυσικά υπήρξαν και επαγγελματίες καλλιτέχνες που απασχολούνταν από την αυτοκρατορική αυλή ή από πλούσιους προστάτες για να διακοσμήσουν τους τοίχους και τους εσωτερικούς χώρους των ιδιαίτερων κτιρίων και τάφων τους. Yπήρχαν βεβαίως και χιλιάδες τεχνίτες που δούλευαν πολύτιμα υλικά σε αντικείμενα τέχνης που λίγοι μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά, αλλά δεν θεωρούνταν καλλιτέχνες με την σύγχρονη έννοια. Οι πραγματικά ευνοημένες τέχνες στην Κίνα ήταν η καλλιγραφία και η ζωγραφική. Εάν ο κόσμος της τέχνης σήμερα προβληματίζεται από μία συγκεκριμένη αλαζονεία, τότε οι Κινέζοι ήταν οι πρώτοι που υπέκυψαν σε ερωτήσεις για το τί είναι και δεν είναι τέχνη.

Στην Κίνα μεγάλωσε μία γνώση της τέχνης, ώστε όλο και περισσότεροι άνθρωποι έγιναν συλλέκτες της. Κείμενα εκτυπώθηκαν για να καθοδηγήσουν τους ανθρώπους σχετικά με την ιστορία της κινεζικής τέχνης με χρήσιμες κατατάξεις των διαφόρων αξιών των προγενέστερων καλλιτεχνών. Κατά κάποιον τρόπο, η τέχνη έγινε κάπως τυποποιημένη με τις συμβάσεις που πρέπει να τηρούνται. Οι καλλιτέχνες αναμένονταν να μελετήσουν τους μεγάλους δασκάλους, αντιγράφοντας τα έργα τους ως μέρος της εκπαίδευσής τους. Μία από τις πιο διάσημες και μακροχρόνιες πηγές συμβουλών για την κριτική της τέχνης είναι η λίστα έξι σημείων του κριτικού τέχνης και ιστορικού του 6ου αιώνα μ.Χ., Σιε Χε, που αρχικά δημοσιεύθηκε στο πλέον απολεσθέν έργο του, το Παλιό Αρχείο των Ταξινομήσεων των ζωγράφων (Old Record of the Classifications of Painters). Όταν εξετάζει τις αξίες ενός πίνακα, ο θεατής πρέπει να αξιολογήσει τα ακόλουθ (με το πρώτο σημείο να είναι το πιο σημαντικό και ουσιαστικό):

1. Πνεύμα συντονισμού, που σημαίνει ζωτικότητα.
2. Μέθοδος των οστών, που σημαίνει χρήση του πινέλου.
3. Αντιστοιχία με το αντικείμενο, που σημαίνει απεικόνιση των μορφών.
4. Καταλληλότητα του τύπου, που σχετίζεται με την εφαρμογή του χρώματος.
5. Διαίρεση και προγραμματισμός, δηλαδή την τοποθέτηση και τακτοποίηση.
6. Μετάδοση με αντιγραφή, δηλαδή την αντιγραφή των μοντέλων. (Tregear, 94).

Αυτοί οι σχετικά άκαμπτοι κανόνες της δημιουργίας και εκτίμησης της τέχνης οφείλονταν, σε μεγάλο βαθμό, στην πεποίθηση ότι η τέχνη θα έπρεπε να ωφελεί κάπως τον θεατή. Η ιδέα, ή καλύτερα, η αποδοχή ότι η τέχνη θα μπορούσε και θα έπρεπε να εκφράζει τα συναισθήματα των ίδιων των καλλιτεχνών θα φτάσει μόνο σε πιο μοντέρνους καιρούς. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν εκκεντρικοί, όπως σε οποιαδήποτε τέχνη στον κόσμο, που αγνόησαν τις συμβάσεις και δημιούργησαν έργα με τον δικό τους απαράμιλλο τρόπο. Υπάρχουν περιπτώσεις καλλιτεχνών στην Κίνα που ζωγράφισαν με μουσική χωρίς να βλέπουν καν την εικόνα, ένας καλλιτέχνης που ζωγράφιζε μόνο μεθυσμένος και χρησιμοποιούσε το καπέλο του αντί για πινέλο, εκείνοι που χρησιμοποιούσαν τα δάχτυλα των χεριών ή ποδιών για να ζωγραφίσουν, ακόμα και ένας καλλιτέχνης που εκτόξευε μελάνι σε μετάξι απλωμένο στο δάπεδο του εργαστηρίου του και έσερνε στην συνέχεια τον βοηθό του επάνω του. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα αυτών των καινοτομιών δεν έχουν επιζήσει για να τα απολαύσουμε σήμερα στα μουσεία ασιατικής τέχνης στον κόσμο.

Καλλιγραφία

Η τέχνη της καλλιγραφίας – και για τους Κινέζους σίγουρα ήταν μία τέχνη – είχε στόχο την επίδειξη του απόλυτου ελέγχου και της ικανότητας χρήσης του πινέλου και του μελανιού. Η καλλιγραφία καθιερώθηκε ως μία από τις μεγαλύτερες μορφές κινεζικής τέχνης κατά την διάρκεια της δυναστείας των Χαν (206 π.Χ. - 220 μ.Χ) και για τις επόμενες δύο χιλιετίες, όλοι οι μορφωμένοι άνδρες αναμένονταν να είναι ειδήμονες σε αυτήν. Ορισμένες γυναίκες, ή τουλάχιστον ορισμένες προσωπικότητες της αυλής, έγιναν γνωστές ως καταξιωμένες καλλιγράφοι, ιδιαίτερα η Λέιδι Γουέι (272- 349 μ.Χ.), η οποία λέγεται ότι δίδαξε τον μεγάλο δάσκαλο Γουάνγκ Σίτζι (303 – 361 μ.Χ).

Πολύ περισσότερο από την απλή γραφή, η τέχνη χρησιμοποίησε ποικίλα πάχη πινελιάς, με τις λεπτές γωνίες τους και την ομαλή σύνδεση μεταξύ τους –όλες τοποθετημένες με ακρίβεια σε νοητούς χώρους στην σελίδα- για να δημιουργήσουν ένα αισθητικά ευχάριστο σύνολο. Μία ειδημοσύνη αναπτύχθηκε γρήγορα και η καλλιγραφία έγινε μία από τις κλασικές και αρχαίες τέχνες δίπλα στην τελετουργία, την μουσική, την τοξοβολία, την αρματοδρομία και την αριθμητική.

Οι τεχνικές και οι συμβάσεις της γραφής θα επηρέαζαν την ζωγραφική, όπου οι κριτικοί έψαχναν για την δυναμική χρήση των πινελιών, τον αυθορμητισμό τους και την μεταβολή, για να δημιουργήσουν την ψευδαίσθηση του βάθους. Μία άλλη επιρρόη των καλλιγραφικών δεξιοτήτων στην ζωγραφική ήταν η σημασία που δόθηκε στην σύνθεση και την χρήση του κενού χώρου. Τέλος, η καλλιγραφία παρέμεινε τόσο σημαντική που εμφανίστηκε ακόμη και σε πίνακες για να περιγράψει και να εξηγήσει τί έβλεπε ο θεατής, να δείξει τον τίτλο (αν και σε καμία περίπτωση δεν δόθηκε σε όλα τα έργα τίτλος από τον αρχικό καλλιτέχνη) ή να καταγράψει το μέρος όπου δημιουργήθηκε και το πρόσωπο για το οποίο προοριζόταν. Τελικά, τέτοιες σημειώσεις, ακόμα και ποιήματα έγιναν ένα οργανικό κομμάτι της συνολικής σύνθεσης και ένα αναπόσπαστο μέρος του ίδιου του πίνακα. Υπήρχε, επίσης, μία μόδα για την προσθήκη περισσότερων επιγραφών από επόμενους ιδιοκτήτες και συλλέκτες, ακόμα και την προσθήκη επιπλέον κομματιών από μετάξι ή χαρτί στο πρωτότυπο κομμάτι για να τις εξυπηρετήσει. Από τον 7ο αιώνα μ.Χ., οι ιδιοκτήτες συχνά προσέθεταν την δική τους σφραγίδα με κόκκινο μελάνι, για παράδειγμα. Οι κινέζικοι πίνακες φαίνεται προορίζονταν να χειριστούν και στολισθούν με καλή καλλιγραφία.

Ζωγραφική

Οι Κινέζοι ζωγράφοι ζωγράφιζαν με ποικίλα υλικά σε πολλές μορφές. Οι πιο δημοφιλείς ήταν σε τοίχους (από το 1100 π.Χ. περίπου), σε φέρετρα και κιβωτίδια (από το 800 π.Χ. περίπου), διαχωριστικά σκρίνια (π. από το 100 μ.Χ.), σε μεταξωτά ειλητάρια τα οποία είχαν σχεδιαστεί για να κρατηθούν στα χέρια ή να κρεμαστούν στους τοίχους (περίπου από το 100 μ.Χ. οριζοντίως και από το 600 μ.Χ. κατακόρυφα), σε ριπίδια σταθερά (π. από το 1100 μ.Χ.), σε εξώφυλλα βιβλίων (από το 1100 μ.Χ. περίπου) και σε πτυσσόμενα ριπίδια (π. από το 1450 μ.Χ.).

Τα πιο δημοφιλή υλικά των αρχαιότερων καλλιτεχνών ήταν το ξύλο και το μπαμπού, αλλά στην συνέχεια υιοθετήθηκαν τα ακόλουθα: επιχρισμένοι τοίχοι (περίπου από το 1200 π.Χ.), μετάξι (π. από το 300 π.Χ.) και χαρτί (π. Από το 100 μ.Χ.). Ο καμβάς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ευρέως μόνο από τον 8ο αιώνα μ.Χ. Οι βούρτσες φτιάχνονταν από τρίχες ζώων, κόβονταν με κωνικό άκρο και δένονταν σε ένα μπαμπού ή ξύλο. Ενδεικτικά, ήταν το ίδιο όργανο που χρησιμοποιούσε και ο καλλιγράφος. Τα μελάνια που χρησιμοποιούνταν παρασκευάζονταν από το τρίψιμο μία στεγνής πάστας ζωικής ή φυτικής ύλης με μέταλλα και κόλλα σε μία υγρή πέτρα. Κάθε καλλιτέχνης έπρεπε να φτιάξει με κόπο τα μελάνια του, καθώς δεν υπήρχε εμπορική παραγωγή αυτών.

Τα δύο πιο δημοφιλή θέματα της κινεζικής ζωγραφικής ήταν τα πορτρέτα και τα τοπία. Τα πορτρέτα στην κινεζική τέχνη ξεκίνησαν την Περίοδο των Εμπόλεμων Κρατών (5ος –3ος αιώνας π.Χ.) και παραδοσιακά αποδίδονταν με μεγάλη εγκράτεια, συνήθως επειδή το θέμα ήταν ένας σπουδάιος λόγιος, μοναχός ή αξιωματούχος της αυλής και έτσι θα έπρεπε, εξ ορισμού, να διαθέτει έναν καλό ηθικό χαρακτήρα που ωφείλει να απεικονίζεται με σεβασμό από τον καλλιτέχνη. Για αυτόν τον λόγο, τα πρόσωπα είναι συχνά εμφανώς απαθή, μόνο με την υποψία του συναισθήματος ή του χαρακτήρα να εκφράζεται διακριτικά. Συχνά ο χαρακτήρας του θέματος εκφράζεται σαφέστερα στην στάση και τη σχέση τους με άλλους ανθρώπους στην εικόνα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για πορτρέτα αυτοκρατόρων και βουδιστικών μορφών.

Υπήρχαν, ωστόσο, και περιπτώσεις πιο ρεαλιστικών πορτρέτων και αυτά φαίνονται ιδιαίτερα στις τοιχογραφίες των τάφων. Ένας κλάδος της προσωπογραφίας ήταν να ζωγραφίσει ιστορικές μορφές σε ορισμένες διδακτικές σκηνές από την ζωή τους που έδειξαν τα οφέλη της ηθικής συμπεριφοράς. Φυσικά υπήρχαν, επίσης, πίνακες ανθρώπων που είχαν λιγότερο υψηλούς στόχους και αυτοί περιλαμβάνουν τις δημοφιλείς σκηνές της κινεζικής οικογενειακής ζωής που βρίσκονται συνήθως σε έναν κήπο.

Η τοπιογραφία υπήρχε όσο καιρό και οι καλλλιτέχνες, αλλά το είδος πραγματικά αναδείχθηκε κατά την δυναστεία των Τανγκ, όταν οι καλλιτέχνες ασχολήθηκαν πολύ περισσότερο με την θέση της ανθρωπότητας στην φύση. Συνήθως, μικρές ανθρώπινες μορφές καθοδηγούν τον θεατή μέσα από ένα πανοραμικό τοπίο βουνών και ποταμών στους πίνακες των Τανγκ. Δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τα βουνά και το νερό κυριαρχούσαν στην τοπιογραφία, καθώς η ίδια η λέξη στα κινέζικα για το τοπίο μεταφράζεται ως «βουνό και νερό». Δέντρα και βράχια εμφανίζονται επίσης και ολόκληρη η σκηνή προορίζεται συνήθως να συλλάβει μία συγκεκριμένη εποχή του έτους. Τα χρώματα ήταν περιορισμένα στην χρήση, είτε τα όλα σε διάφορες αποχρώσεις ενός χρώματος (που απεικονίζουν τις ρίζες της καλλιγραφίας) είτε δύο συνδυασμένα χρώματα, συνήθως μπλε και πράσινα.

Σύμφωνα με την Ταοϊστική πίστη στο όφελος της ενατένισης της γαλήνιας φύσης, σπάνια υπάρχει κάτι που να διαταράσσει την ηρεμία των τοπίων, όπως οι αγρότες, και καμία συγκεκριμένη τοποθεσία δεν προορίζεται να απεικονιστεί. Ωστόσο, οι μεταγενέστερες περίοδοι θα έβλεπαν πιο προσωπικές και αφηρημένες σκηνές της φύσης που επικεντρώνονται σε πολύ συγκεκριμένα θέματα, όπως οι κήποι από μπαμπού. Λεπτομερείς πίνακες μεμονωμένων ζώων, λουλουδιών ή πουλιών ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς από την δυναστεία των Σονγκ (960- 1279 μ.Χ.) και εξής, αλλά αντιμετωπίζονταν ως καλλιτεχνικά κατώτεροι από άλλες κατηγορίες της κινεζικής ζωγραφικής.

Εντούτοις, ορισμένα ζώα έγιναν συμβολικά ορισμένων ιδεών και εμφανίστηκαν σε πίνακες όπως είχαν ήδη σε άλλες μορφές τέχνης, όπως στην μεταλλοτεχνία. Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι παπιών Μανδαρίνων υποδηλώνουν έναν ευτυχισμένο γάμο, ένα ελάφι τα χρήματα και τα ψάρια την γονιμότητα και αφθονία. Ομοίως, τα φυτά, τα λουλούδια και τα δέντρα είχαν την δική τους σημασία. Το μπαμπού μεγαλώνει ευθυτενές και αληθινό, όπως ένας καλός μελετητής, το πεύκο και το κυπαρίσσι αντιπροσωπεύουν την αντοχή, τα ροδάκινα την μακροζωΐα και κάθε εποχή είχα το δικό της λουλούδι: την παιωνία, τον λωτό, το χρυσάνθεμο και προύνο.

Το βάθος επιτεύχθηκε στους πίνακες με την εισαγωγή ομίχλης ή μίας λίμνης στο μεσαίο επίπεδο δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι τα βουνά είναι στο βάθος από πίσω. Άλλα τεχνάσματα περιλαμβάνουν την χρήση πιο ωχρής μελάνης και πιο αχνών πινελιών για την βαφή πιο απομακρυσμένων αντικειμένων, τη στιγμή που τα αντικείμενα στο προσκήνιο καθίστανται πιο σκοτεινά και λεπτομερή. Η ζωγραφική της σκηνής με πολλές διαφορετικές απόψεις και πολλαπλές προοπτικές είναι ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό της κινεζικής ζωγραφικής. Ένα από τα πιο διάσημα από όλα τα κινέζικα τοπία είναι το μεταξωτό του 8ου αιώνα, γνωστό ως «Ο Αυτοκράτορας Μινγκ Χουάνγκ ταξιδεύει στην Σου». Είναι ένα εκτεταμένο και λεπτομερές αριστούργημα ορεινού τοπίου στο τυπικό στυλ των Τανγκ χρησιμοποιώντας μόνο μπλε και πράσινα. Το πρωτότυπο έχει χαθεί, αλλά ένα μεταγενέστερο αντίγραφο προβάλλεται στο Μουσείο Εθνικών Ανακτόρων της Ταϊπέι.

Γλυπτική

Η γλυπτική φιγούρας μεγάλης κλίμακας δεν έχει επιβιώσει καλά, αλλά μπορούμε να δούμε μερικά μνημειώδη παραδείγματα, όπως εκείνα στις επενδύσεις τοίχων των σπηλιών Longmen, στον ναό Φανγκσιέν, κοντά στην πόλη Λουογιάνγκ. Χρονολογούμενες στα 675 μ.Χ. οι μορφές με ύψος τα 17,4μ. αντιπροσωπέυουν τον Βουδιστικό Ουράνιο Βασιλιά και τους δαίμονες προστάτες. Ένα άλλο διάσημο παράδειγμα κινεζικής γλυπτικής σε κλίμακα φυσικού μεγέθους είναι οι μορφές του «Πήλινου Στρατού» του Σι Χουάνγκτι. Πάνω από 7.000 μορφές πολεμιστών, 600 αλόγων και αρκετών αρμάτων τοποθετήθηκαν για να φυλούν τον τάφο του αυτοκράτορα Τσιν του 3ου αιώνα π.Χ. Μεγάλη προσπάθεια καταβλήθηκε για να καταστεί κάθε μορφή μοναδική, παρόλο που όλες κατασκευάστηκαν από περιορισμένο ρεπερτόριο συναρμολογημένων μερών αμαξώματος κατασκευασμένων από καλούπια. Τα πρόσωπα και τα μαλλιά, συγκεκριμένα, τροποποιήθηκαν για να δώσουν την ψευδαίσθηση ενός πραγματικού στρατού που αποτελείται από μοναδικά άτομα.

Όσον αφορά τα έργα μικρότερης κλίμακας, η δυναστεία των Σανγκ (περ. 1600-1046 π.Χ.) φημίζεται για το χάλκινο έργο της. Κοινά σχήματα των χάλκινων αγγείων είναι τα τρίποδα καζάνια, μερικές φορές με τα πόδια να έχουν μορφή ζώων, πουλιών ή δράκων. Μπορούν να είναι κυκλικά ή τετράγωνα και πολλά έχουν καπάκια και λαβές. Η έντονη ανάγλυφη διακόσμηση περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενα μοτίβα, μάσκες και κυλιόμενα μοτίβα. Οι καλλιτέχνες των Σανγκ παρήγαγαν επίσης αγγεία με την μορφή τρισδιάστατων ζώων, όπως κριάρια, ελέφαντες και μυθολογικά πλάσματα.

Κατά την περίοδο των Χαν, η γλυπτική μικρής κλίμακας λάμβανε την μορφή από πέτρες ή πλίνθους σφραγισμένες και σκαλισμένες με ανάγλυφες σκηνές και ήταν ιδιαίτερα συνηθισμένη σε τάφους. Εξαιρετικά παραδείγματα προέρχονται από τον ναό του Γου Λιανγκ στην Τζιάσιανγκ. Χρονολογούμενες το 151μ.Χ. ή 168μ.Χ., υπάρχουν περίπου 70 πλάκες ανάγλυφες που μεταφέρουν σκηνές μάχης και διάσημες ιστορικές μορφές, όπως ο Κομφούκιος, όλες αναγνωρίσιμες από συνοδευτικα κείμενα καλύπτοντας μία χρονολογική κινεζική ιστορία σε μία εικονογραφική εγγραφή παρόμοια με βιβλίο ιστορίας.

Επιπλέον, κατά την περίοδο των Χαν, τα χάλκινα χυτά γλυπτά αλόγων ήταν δημοφιλή. Αυτά απεικονίζονται συνήθως με πλήρη καλπασμό με την μία μόνο οπλή στηριγμένη στην βάση, έτσι ώστε να φαίνεται πως πετούν. Πήλινα ειδώλια ανύπαντρων γυναικών, ανδρών και υπαλλήλων είναι κοινά από την περίοδο των Χαν. Ο χυτός χαλκός χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή μικρών ειδωλίων και περίτεχνων καυστήρων θυμιάματος. Αυτά ήταν συχνά επικαλυμμένα με χρυσό και ασήμι ή επιχρυσωμένα. Ένα υπέροχο κομμάτι είναι μία επιχρυσωμένη λάμπα λαδιού με την μορφή γονατιστής υπηρέτριας, που χρονολογείται στα τέλη του 2ου αιώνα π.Χ.

Ενώ οι τάφοι των αυτοκρατόρων και των σημαντικών προσώπων μερικές φορές είχαν μεγάλες γλυπτές μορφές έξω από αυτούς, η ύστερη γλυπτική ήταν βουδιστικών θεμάτων. Μέχρι την εποχή της δυναστείας των Τανγκ, ο πλούτος των βουδιστικών μοναστηριών επέτρεψε μια μεγάλη παραγωγή θρησκευτικής τέχνης. Τα πιο δημοφιλή θέματα, όπως πάντα, ήταν ο Βούδας και οι Μποντισάτβα και κυμαίνονταν από μικροσκοπικά ειδώλια έως αγάλματα φυσικού μεγέθους. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες περιόδους, οι μορφές έγιναν λιγότερο στατικές με την υποτυπώδη ρέουσα κίνησή τους να έλκει κριτική από ορισμένους πως οι σοβαρές θρησκευτικές μορφές, κατά περίπτωση, έμοιαζαν πλέον με χορεύτριες της αυλής.

Κεραμική

Οι Κινέζοι ήταν οι κύριοι της κεραμικής και των πήλινων αγγείων. Παρήγαγαν τα πάντα, από μεγάλα και λειτουργικά αγγεία αποθήκευσης από πηλό έως τις περίτεχνα διακοσμημένες λεκανίδες, στην πιο ευαίσθητη πορσελάνη, από αγγεία έως σκαμπό κήπου, τσαγιέρες έως μαξιλάρια. Παρήγαγαν τα πρώτα είδη υαλοπινάκων, τα πρώτα πράσινα σελαντόνς και τα πρώτα επιχρίσματα στο μπλε του κοβαλτίου. Οι πρώτες εξελίξεις στις τεχνικές και κλιβάνους οδήγησαν τόσο σε υψηλότερες θερμοκρασίες καύσης, όσο και στην πρώτη κεραμική με υάλωμα κατά την δυναστεία των Χαν. Η κεραμική, ειδικά τα αγγεία βαμμένα με γκρι επίχρισμα που απαντώνται συνήθως στους τάφους των Χαν, πολύ συχνά μιμούνταν το σχήμα και την διακόσμηση των χάλκινων αγγείων και αυτός θα ήταν ο στόχος πολλών αγγειοπλαστών σε μεταγενέστερες περιόδους. Ο πηλός χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή μικρών γυάλινων μοντέλων σπιτιών που ήταν τοποθετημένα σε τάφους, για να συνοδεύσουν τους νεκρούς και κατά πάσα πιθανότητα ανταποκρίνονται συμβολικά στην ανάγκη τους για ένα καινούριο σπίτι. Πολλά τέτοια μοντέλα είναι γεμάτα με γειτονικές μάνδρες για ζώα και με μορφές κατοίκων και ζώων.

Οι αγγειοπλάστες των Τανγκ έφτασαν σε επίπεδο τεχνικής επάρκειας μεγαλύτερο από οποιονδήποτε από τους προκατόχους. Τα νέα χρώματα στιλβωμάτων που αναπτύχθηκαν την περίοδο αυτήν περιλάμβαναν τα μπλε, πράσινα, κίτρινα και καφέ, που παράγονταν από κοβάλτιο, σίδηρο και χαλκό. Τα χρώματα, επίσης, αναμειγνύονταν δημιουργώντας τα τρίχρωμα αγγεία της περιόδου Τανγκ για τα οποία ήταν γνωστή. Πλούσια ενθέματα από χρυσό και ασήμι χρησιμοποιήθηκαν μερικές φορές για την διακόσμηση κεραμικών των Τανγκ. Κατά τις περιόδους Γιουάν (1271-1368μ.Χ.) και Μινγκ (1368- 1644μ.Χ.) ακόμα πιο διάσημα κεραμικά θα παράγονταν με την διακριτική τους και ευρέως αντιγραμμένη διακόσμηση μπλε σε λευκό που τα ίδια αντιγράφουν παλαιότερα έργα κινεζικής ζωγραφικής για ιδέες σχεδιασμού.

Μικροτεχνία

Ο χρυσός, το ασήμι, ο χαλκός, ο μπρούντζος, το ελεφαντόδοντο, το χρωματιστό γυαλί, το σμάλτο, οι πολύτιμοι λίθοι, οι ημιπολύτιμοι σκληροί λίθοι, το μετάξι, το ξύλο και το κεχριμπάρι ήταν όλα υλικά που μετατράπηκαν σε αντικείμενα τέχνης από ταλαντούχους τεχνίτες, αλλά ίσως τα πιο βασικά κινεζικά υλικά της μικροτεχνίας ήταν ο νεφρίτης και η λάκα. O νεφρίτης εκτιμήθηκε ιδιαίτερα στην Κίνα για την σπανιότητα, την ανθεκτικότητα, την καθαρότητα και την σχέση του με την αθανασία. Χρησιμοποιώντας κυκλικά τρυπάνια και εργαλεία από σίδηρο, το σκληρό υλικό σκαλίστηκε σε κάθε είδους κοσμήματα, καθημερινά αντικείμενα και ειδώλια ζώων, ανθρώπων και μυθικών πλασμάτων, κυρίως δράκων. Ο νεφρίτης χρησιμοποιήθηκε ειδικά για τελετουργικά αντικείμενα, όπως ο δίσκος bi και ο σωλήνας zong, και οι δύο από τους οποίους κατασκευάστηκαν σε μεγάλο αριθμό αλλά με άγνωστη λειτουργία. Μία μοναδική αλλά εκπληκτική χρήση του νεφρίτη ήταν η δημιουργία «στολών» για να καλύψουν το σώμα των νεκρών στους αυτοκρατορικούς τάφους των Χαν. Οι «στολές» καλύπτουν το περίγραμμα του σώματος και είναι κατασκευασμένες από έως και δύο χιλιάδες ατομικά χαραγμένα ορθογώνια κομμάτια νεφρίτη ραμμένα με σύρμα από χρυσό ή ασήμι.

Η λάκα – ένα υγρό από βερνίκι και ρητίνη – χρησιμοποιήθηκε για την επικάλυψη αντικειμένων από ξύλο και άλλα υλικά από την Νεολιθική περίοδο στην Κίνα. Χρησιμοποιήθηκε για να χρωματίσει και να ομορφύνει σκρίνια, έπιπλα, λεκανίδες, κύπελλα, γλυπτά, μουσικά όργανα και φέρετρα, όπου θα μπορούσε να σκαλισθεί, να χαραχθεί , να προστεθεί για να προβάλει σκηνές από την φύση, την μυθολογία και την λογοτεχνία. Το κράτος χρηματοδότησε και επέβλεψε την παραγωγή των κεραμικών από λάκα, με διαφορετικές σχολές τέχνης βερνικιού να παράγουν κοινές μορφές αλλά με αναγνωρίσιμα ξεχωριστά σχέδια. Πήραν την μορφή πιάτων, κυπέλλων και βάζων. Όπως και στην κεραμική, μιμούνταν συχνά τα μεταλλικά αγγεία, αλλά ήταν πιο περίτεχνα διακοσμημένα, ιδιαίτερα με σκηνές μυθικών πλασμάτων που εμφανίζονταν πίσω από σύννεφα και πιθανώς αντιπροσώπευαν τον πνευματικό κόσμο της μεταθανάτιας ζωής.