Baalbek

Tanım

Joshua J. Mark
tarafından yazıldı, Şüheda Bulut tarafından çevrildi
tarihinde yayınlandı
Diğer dillerde mevcut: İngilizce, Fransızca, Malay
Makaleyi Yazdır PDF
Temple of Baachus, Baalbek (by Jerzy Strzelecki, CC BY-SA)
Bacchus Mabedi, Baalbek
Jerzy Strzelecki (CC BY-SA)

Baalbek, günümüzde Lübnan'da, Beyrut'un kuzeyinde, Bekaa Vadisi'nde yer alan eski bir Fenike şehridir. MÖ 9000 yılına kadar uzanan bir yerleşim geçmişine sahip olan Baalbek, antik dünyada gök tanrısı Baal ve eşi Astarte'ye, Fenike dininde Gökyüzü Kraliçesi olarak bilinen Astarte'ye tapınmak için önemli bir hac merkezi haline gelmiştir (Baalbek ismi, Bekaa Vadisi'nin Efendisi Baal anlamına gelir). Şehrin merkezi, Astarte ve Baal’a adanmış görkemli bir tapınaktı ve bu erken tapınağın kalıntıları bugün daha sonraki Roma Dönemi Jupiter Baal Tapınağı'nın altında bulunmaktadır. Baalbek, UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

Baalbek Taşları

Baalbek'teki önceki tapınağın köşe taşlarının ağırlığı 100 tondan fazla olduğu ve destek duvarındaki monolitlerin her birinin 300 ton ağırlığında olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, günümüz arkeologları, bilim insanları ve tarihçileri, taşların nasıl taşındığı, nereden getirildiği ve hangi yöntemle yerine yerleştirildiği konusunda şaşkına çevirmiştir. Bu taşlar ve Baalbek'ten bir mil uzaklıkta bulunan ve ağırlığı 900 tondan fazla olan başka bir blok, günümüzde Baalbek Taşları olarak bilinmekte ve taşların nasıl taşındığı ve düzenlendiği hakkında birçok tartışma, çalışma ve spekülasyona konu olmaktadır. Ayrıca, bu kadar büyük taşların site için neden gerekli olduğu ve tapınağın sütunlarının da neden gerektiğinden daha büyük yapıldığı soruları da gündeme gelmektedir.

Temple of  Venus, Baalbek
Venüs Tapınağı, Baalbek
Katarina Maruskinova (CC BY-NC-SA)

Sitedeki sonraki yapımcılar, Romalılar gibi, bu erken taşları kendi tapınaklarının temelleri olarak kullanmışlardır ancak kesinlikle taşları herhangi bir şekilde hareket ettirmemişlerdir. Bu taşların muazzam ağırlığı ve kütlesi, Baalbek’te eski uzaylı faaliyetleri olduğu ve hatta sitenin eski bir uzay gemisi iniş alanı olduğu yönünde birçok spekülasyona yol açmıştır. Ancak bu teorilerin hiçbiri mevcut akademik çevreler tarafından ciddi kabul edilmemekte ve hiçbir zaman da edilmemiştir.

Heliopolis

Büyük İskender, MÖ 334 yılında Baalbek’İ fethettİ ve buraya “Helİopolİs”, yanİ “Güneş Şehrİ” adını verdİ.

Büyük İskender, MÖ 332 yılında Baalbek’i fethetti ve buraya “Heliopolis”, yani “Güneş Şehri” adını verdi; bu isim, MÖ 64 yılında Pompey Magnus bölgeyi Roma’ya katana kadar kullanılmaya devam etti. Şehir, MÖ 15 yılında Roma İmparatorluğu’nun bir kolonisi olduğunda da bu isimle anılmaktaydı.

Romalılar, siteyi büyük inşaat projeleri, yürüyüş yolları, su kemerleri ve yollarla büyük ölçüde geliştirdiler. Roma İmparatoru Septimius Severus’un (MÖ 193-211) hüküm sürdüğü dönemde, Jupiter Baal adına görkemli bir tapınak inşa edilip adandı (Roma İmparatorluğu tarihindeki en büyük ve en süslü dini yapı) ve bu etkileyici kalıntılar günümüzde hâlâ görülebilmektedir.

Kent, Büyük Konstantin’in Roma İmparatorluğu’nda Hristiyanlığı meşrulaştırmasıyla (313 yılında Milano Fermanı ile başlayan süreç) birlikte, sıkça ziyaret edilen bir hac merkezi olarak kalmaya devam etti. Bazı pagan tapınaklarının ihmal edilip yıkılmasından kaçınarak, şehir Hristiyanlaştırıldı. Hâlen ayakta olan Baküs Tapınağı, Atina’daki Parthenon’dan daha büyüktür ve Jüpiter, Baküs, Venüs ve Merkür tapınakları, Hristiyanlığın yükselişi sırasında kilise olarak kullanıldıkları için yıkımdan kurtulmuştur; yalnızca Jüpiter’in sunak alanı I. Theodosius tarafından yıkılmıştır. Tapınaklar, Müslüman Arapların 637 yılında gelişiyle sona erene kadar Hristiyan ibadet yerleri olarak kullanılmaya devam etmiştir.

Baalbek
Baalbek
Vasily Polenov (Public Domain)

Sonraki Tarihçe

Müslüman yönetimi altında, Yermük Savaşı’nda Bizans kuvvetlerine karşı kazanılan zaferin ardından bölgeye Al-Kal’a (kale) adı verildi. Savunma amaçlı surlar güçlendirildi ve tapınaklar tahkim edildi. Antik Roma tapınaklarının ortasında bir cami inşa edilirken, Hristiyan dönemine ait ek yapılar yıkıldı ve tahrip edildi.

Bizans ordusu şehri 748 ve tekrar 975 yılında yağmaladı ancak şehri elinde tutamadı ve nihayetinde Moğolların ve diğer askeri seferlerin ardından şehir Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliğine geçti. Osmanlılar şehri büyük ölçüde görmezden geldi ve harabelerin yıkılmasına izin verdi. Yüzyıllar boyunca meydana gelen bir dizi deprem de bölgeye zarar verdi ve 1898 yılına kadar koruma veya kazı çalışmaları yapılmadı. Alman İmparatoru II. Wilhelm’in bölgeyi ziyareti sonrası, bölgeye bir arkeolog ekibi gönderildi. Onların çalışmaları ve sonrasında gelen uluslararası ekiplerin gayretleri sayesinde Baalbek, gelecek nesiller için korundu.

Bibliografya

Dünya Tarihi Ansiklopedisi bir Amazon İştirakidir ve uygun kitap satın alımlarından komisyon kazanır.

Çevirmen Hakkında

Şüheda Bulut
Merhaba! Tarihe meraklı, çeviri üzerine eğitim alan ve sürekli gelişime inanan biriyim. Yeniliklere açık yapım sayesinde farklı alanlarda kendimi geliştirmeyi ve uluslararası düzeyde deneyim kazanmayı hedefliyorum.

Yazar Hakkında

Joshua J. Mark
Joshua J. Mark, Dünya Tarihi Ansiklopedisi'nin kurucu ortağı ve İçerik Direktörüdür. Önceden tarih, felsefe, edebiyat ve yazı dersleri verdiği Marist College'da (NY) profesördü. Çok fazla seyahat etmiştir ve Yunanistan ve Almanya'da yaşamıştır.

Bu Çalışmayı Alıntıla

APA Style

Mark, J. J. (2009, Eylül 02). Baalbek [Baalbek]. (Ş. Bulut, Çevirmen). World History Encyclopedia. alınmıştır https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-500/baalbek/

Chicago Formatı

Mark, Joshua J.. "Baalbek." tarafından çevrildi Şüheda Bulut. World History Encyclopedia. Son güncelleme Eylül 02, 2009. https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-500/baalbek/.

MLA Formatı

Mark, Joshua J.. "Baalbek." tarafından çevrildi Şüheda Bulut. World History Encyclopedia. World History Encyclopedia, 02 Eyl 2009, https://www.worldhistory.org/Baalbek/. İnternet. 21 Tem 2025.